Moderna gaat ook hiv-vaccin testen: 5 vragen en antwoorden

1. Om wat voor vaccin gaat het hier precies?

"Het gaat om een mRNA-vaccin, want daarin is Moderna gespecialiseerd. En dit vaccin is er erg op gericht om een goede antistof te starten. Het is de bedoeling om daarna een tweede en derde vaccin te geven, om daarna dan die antistoffen door te ontwikkelen. In het hiv-vaccinveld is dat namelijk de consensus, dat we dat nodig hebben om een goede immuniteit op te wekken. Dat is dus anders dan met corona, waarbij we hetzelfde vaccin twee keer geven."

2. Hoe gaat het proefpersonen-onderzoek in z'n werk?

"Het is een fase 1-trial, met enkele tientallen gezonde vrijwilligers. Zo’n proef doe je niet in hoogrisicogroepen. In het bloed van die gevaccineerden wordt gekeken of de juiste antistoffen worden opgewekt. Als dat het geval is, kun je naar fase 2 of 3, waarbij je ook naar risicogroepen kijkt. Tientallen mensen klinkt als weinig, maar het is genoeg om aan te tonen of de juiste antistoffen worden aangemaakt."

3. Waarom is het zo moeilijk om een vaccin tegen hiv te vinden?

"Er zijn eigenlijk twee problemen. Ten eerste de diversiteit in varianten van het hiv-virus. We zien met corona al dat het virus aan het muteren is. Dat is kinderspel als je het vergelijkt met hiv. Hiv heeft veel meer verschillende varianten, en het is heel moeilijk om met een vaccin antistoffen op te wekken die al die varianten kunnen remmen."

"Het tweede probleem is dat bij hiv de eiwitten (de stekels aan de buitenkant die we inmiddels ook van corona kennen) bedekt zijn met een dikke suikerlaag, en antistoffen hebben heel veel moeite om door die laag heen te breken."

4. Dit vaccin maakt gebruik van de mRNA-techniek, die ook in de coronavaccins wordt toegepast. Wat voor mogelijkheden schept dat?

"Als je een goed ontworpen eiwit hebt, kun je dat met die mRNA-techniek snel testen. Daar zit een groot voordeel. Het is niet zo dat die mRNA-vaccins voor het eerst getest zijn rondom corona. Maar wij werken al jarenlang met verschillende farmaceuten aan hiv-vaccins. Voor hiv heeft die mRNA-technologie nog niet de grote doorbraak geforceerd."

5. Zou een dergelijk vaccin hiv de wereld uit kunnen helpen?

"Absoluut. Een werkzaam hiv-vaccin kan het virus de wereld uithelpen. Maar het zal een kwestie van vele jaren zijn. Dit is een eerste component van een multi-component vaccins. Op basis van eerdere varianten van dit vaccins weten we dat het een goede antistof-respons laat beginnen, maar dat moet dan wel verder ontwikkeld worden."