Waarom wordt er in Nederland niet gevaccineerd tegen waterpokken?

Onze oosterburen vaccineren er wel tegen, maar in Nederland krijgen de waterpokken vrij spel. Waar komt dat door? "Heel kort gezegd is dat omdat het de vraag is of de nadelen van zo'n waterpokkenvaccinatie niet toch groter zijn dan de voordelen van een nieuw vaccin toevoegen aan het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen", zegt Kullberg.

Oplossen of voorkomen

Daarbij komen een aantal vragen naar boven, aldus Kullberg. Zoals of het wel een probleem is dat op te lossen, ofwel te voorkomen is. Daarnaast is het de vraag of het vaccin wel goed genoeg werkt en wat de bijwerkingen ervan zijn. Maar ook de effecten op de rest van de bevolking moeten in overweging worden genomen.

'Rest van je leven immuun'

Hoewel het een "best vervelende ziekte" kan zijn, verloopt het "bijna altijd" heel gunstig voor de geïnfecteerde, zegt Kullberg. "Het grote voordeel is dat in Nederland het virus zo circuleert dat bijna alle kinderen onder de vijf, zes jaar het al gehad hebben." Bovendien krijgen kinderen vaak een "relatief milde" variant. "Eigenlijk heeft iedereen het gehad en dan ben je de rest van je leven immuun", vat Kullberg samen.

Ouderen en zwangere vrouwen

Bij een vaccinatieprogramma tegen waterpokken is er een kans dat het virus gaat circuleren en dat juist ouderen het krijgen, terwijl de gevaccineerde kinderen er immuun tegen zijn. "Maar niet gevaccineerde kinderen, ouderen en vooral zwangeren kunnen dan waterpokken krijgen op oudere leeftijd en daar verloopt het veel ernstiger. Dan heb je meer complicaties en met name als je zwangeren hebt die dan niet gevaccineerd zouden zijn, kan dat een heel groot risico voor de baby zijn."

Gordelroos

Het waterpokkenvirus blijft in je lichaam als je het eenmaal hebt opgelopen. Het is dan wel een "slapend" virus, wat betekent dat je de effecten ervan niet merkt. Maar als je ouder wordt en een verzwakte afweer ontwikkelt, kan het zich uiten als gordelroos. Ook hier zou een waterpokkenvaccin dus tegen helpen, zou je denken. Maar het is complexer, vertelt Kullberg.

Verschuiving

"Het waterpokkenvaccin is een bijzonder vaccin, want het is een levend virus", begint Kullberg. "We weten ook niet goed hoe lang het beschermt, omdat het pas twintig jaar bestaat. Het zou heel goed kunnen dat het eerder uitgewerkt is en dat oudere mensen dus juist meer gordelroos krijgen. Maar ook, door die verschuiving van het circuleren van het virus als niet alle kleine kinderen het meer krijgen voor hun vijfde, kan het heel goed zijn dat juist oudere mensen minder weerstand krijgen tegen gordelroos en het gordelroosprobleem toeneemt."

Duitsland

En waarom heeft Duitsland dan wel besloten te vaccineren tegen waterpokken? "Het virus in Nederland en België circuleert op heel jonge leeftijd en dat is gunstig", vertelt Kullberg. "In Duitsland en Zuid-Europa circuleert dat minder en treedt het dus juist op op wat oudere leeftijd. Maar in het algemeen is het zo dat landen een eigen afweging maken."