1917: Het jaar dat Maria hoogstpersoonlijk poolshoogte kwam nemen op Aarde

1917 was op zijn zachtst gezegd niet de beste tijd die Portugal gekend heeft. De Eerste Wereldoorlog woedde op het Europese continent en politiek gezien bevond Portugal zich in zwaar weer. De monarchie was opzij gezet en de eerste Portugese republiek was uitgeroepen. Het bewind was antiklerikaal en anti-monarchistisch.

Maria van Fátima

Te midden van deze woeste cocktail vond iets bovennatuurlijks plaats. "Drie kleine, eenvoudige, ongeletterde herdertjes - Lucia, Francisco en Jacinta van negen, acht en zeven jaar oud - werden in 1916 tijden het herderen van hun schapen - hoe bijbels wil je het hebben - eerst geconfronteerd met de verschijningen van een engel. Die engel identificeerde zich als de engel van de vrede en de beschermengel van Portugal", vertelt Frank Bosman, cultuurtheoloog aan de Universiteit Tilburg

Uiteindelijk een jaar later, 1917, werden de herders geconfronteerd met niet één, niet twee, maar zes verschijningen van de Heilige Maagd Maria, die later wordt vereerd als 'Maria van Fátima'. "De eerste keer kun je denken 'ik weet niet of ik het goed gezien heb', een tweede keer kun je denken 'misschien heb ik weer last van een hallucinatie', en bij de derde keer denk je toch, 'ik zie een patroon'", zegt Bosman, "dus ze moest een paar keer komen zodat ook alle onduidelijkheid eventueel weggenomen kon worden."

Bidden voor einde van Eerste Wereldoorlog

Zowel de engel als Maria waren zorgvuldig in de planning zodat de herders wisten wanneer een verschijning plaatsvond en waar ze zijn moesten. Maria zei tegen de kinderen dat ze veel moesten bidden met de rozenkrans voor het einde van de Eerste Wereldoorlog. "Dat was op dat moment een bijzonder nuttige gebedsintentie", zegt Bosman.

Als er iets leuks is aan de verschijning van Maria in Fátima, zijn het de drie geheimen van Fátima. "Smikkelen en smullen", noemt Bosman het. De inmiddels niet meer geheime geheimen werden aan de drie herdertjes verteld. Lucia, die als enige van het trio oud werd, wilde de geheimen met niemand delen, totdat ze ernstig ziek werd en een bisschop haar vroeg het op te schrijven, 'anders ben je dood en heeft niemand het meer'. Dus zo geschiede.

Drie geheimen

De herders kregen in 1917 van Maria drie visioenen te zien. "De eerste zou zijn van de hel", vertelt Bosman, "waar de drie kinderen getuigen zouden zijn geweest van de marteling van de onrechtvaardigen in de hel. De tweede zou een voorspelling zijn voor het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918, en het begin van de Tweede Wereldoorlog, onder het bewind van Pius XI."

Het derde visioen is volgens Bosman de leukste: "Dat is het echte geheim waar iedereen het altijd over heeft. Dat visioen zou gaan om een in het wit geklede bisschop die neergehaald zou worden. Die zou gedood worden. Waar is dat dan precies over gegaan" Er zijn twee opties: of het zou gaan over de dood van paus Johannes Paulus I in 1978, of het zou over zijn opvolger gaan, paus Johannes Paulus II.

Johannes Paulus II is overtuigd dat het geheim om hem zou gaan, vertelt Bosman. "Die werd in 1981 aangeschoten op het Sint Pietersplein. Hij was ervan overtuigd dat het geheim om hem zou gaan en heeft de kogel die hem bijna het leven kostte in goud gegoten en vervolgens in de kroon van Maria van Fátima laten plaatsen. Katholieken over het algemeen vinden dit wel een erg fijne interpretatie van het geheim."

Zonnewonder

Bij de zesde en laatste verschijning van de Heilige Maagd Maria ging het over het zogenaamde 'zonnewonder'. "De zon zou zigzaggend door de ruimte heen gaan en zo dichterbij komen alsof zij zich op de aarde wilde storten. Er waren ongeveer tussen de 30 en de 100 mensen aanwezig tijdens dat zonnewonder." Een deel daarvan zei iets te hebben gezien, waar anderen dat tegenspraken.

Bidden voor vrede

"Dit is natuurlijk een prachtig verhaal", zegt Bosman. "Een goed verhaal moet je niet dood checken. Het gaat hier om de Eerste Wereldoorlog, de eerste geïndustrialiseerde, mechanische oorlogsvoering. Het gaat hier om een Europa dat elke koers, zin en zaligheid verloren heeft. Alle oude contexten waren verdwenen en precies in die tijd komen er drie simpele mensen en die zeggen we moeten bidden voor de vrede. En je moet wel een enorme cynicus zijn, om daar tegen te zijn. Want, bidden voor de vrede, doen we dat niet nog tot op de dag van vandaag?"

Jaren die ook Geen Lieverdjes Waren - JGLW

We zijn ongeveer halverwege 2020 en we kunnen nu eigenlijk al wel zeggen: dit jaar gaat de geschiedenisboekjes in als een venijnig jaar. Ieder jaar heeft natuurlijk z'n schaduwzijde, in JGLW bespreken Wouter Bouwman en Roelof de Vries de rafelrandjes van een jaar dat achter ons ligt.