Podcast Het Ultimatum: verzetskrant Trouw moest kiezen tussen doorgaan of het leven van 23 medewerkers

"Trouw was een verzetskrant en op een gegeven moment werden 23 verspreiders opgepakt. De top van Trouw ontving een ultimatum van de nazi's: stop met de krant en ze blijven leven, of ga door en ze worden geëxecuteerd", vertelt De Wever. "Toen zijn ze samen gaan zitten en hebben ze met de hand op de bijbel een beslissing gemaakt." Ze kozen ervoor door te gaan met de krant. "Ze dachten we strijden hier tegen het absolute kwaad, tegen het nazisme. Iemand moet vertellen hoe het in Nederland écht gaat. Als middel tegen propaganda. Aan de andere kant ging het om 23 mensenlevens, ga daar maar eens over beslissen."

Executie

Uiteindelijk werden alle 23 geëxecuteerd, wat sporen naliet bij de betrokkenen. "Maar in hoeverre weten we niet precies. Het gaat om een generatie die een hoop meemaakte in de oorlog en daarna is gaan binnenvetten. Er is heel veel in stilte geleden." Sieuwert Bruins Slot, de voormalig hoofdredacteur, had nachtmerries over de beslissing, terwijl een andere getuige zijn gezin in de drank zag belanden. Het ging er misschien niet over, maar de gevolgen kwamen toch wel naar boven", aldus De Wever.

Nabestaanden

De meningen van nabestaanden over de beslissing van Trouw zijn verdeeld. "Er is iemand die zijn hele leven een soort kruistocht tegen de krant en de beslissing is blijven voeren. Een ander vond het juist een wijs besluit, terwijl het haar broer het leven heeft gekost." Niet iedereen neemt het de krant dus even kwalijk.

Verwerking

De Wever benadrukt dat Trouw de gebeurtenissen is gaan verwerken. "In de jaren '90 is er ook een onderzoek geweest. Toen bleek het ultimatum nog wel wat complexer te liggen. Uiteindelijk is er wel een soort van gesprek op gang gekomen daar over." Waar volgens De Wever te weinig over werd gepraat, is hoe het mogelijk was dat de verspreiders werden opgepakt. Wie had er informatie doorgegeven aan de Duitsers?

"Een voormalig Trouw-hoofdredacteur Cees van der laan heeft wel eens gezegd dat het het steentje is in de schoen van Trouw. Het zit nooit meer lekker. Ik denk dat het steentje altijd blijft zitten. Maar wat zo'n podcastserie wel brengt, is dat het helpt bij de verwerking, denk ik. Maar over die trauma’s over wie er gepraat heeft moet ook eens gesproken worden, want daar zit nog een hoop pijn."