Onderzoek: DNB was nauw betrokken bij slavernij

"Het meest opvallend vond ik om te zien hoe zeer de individuele directieleden zich op persoonlijke titel in het slavernijdebat hebben gemengd", zegt historica Lauren Lauret in Nieuws en Co. Ze is een van de drie onderzoekers die meewerkte aan dit onderzoek. Het onderzoek was in opdracht van DNB zelf.

De onderzoekers hebben bestuurders en kapitaalverstrekkers van DNB onderzocht en gekeken hoe ze betrokken waren bij de slavernij. Zo stuitten ze onder meer op Johanna Borski en Jacobus Hermanus Insinger.

Borski leverde 40 procent van het startkapitaal van DNB. Dat kapitaal kwam deels voort uit de arbeid van 565 slaafgemaakten op plantages. Haar portret hing tot de verbouwing die nu gaande is in het kantoor van de bank, onduidelijk is of dit na de verbouwing terugkeert. Voormalig DNB-bestuurder Insinger verdiende op verschillende manieren aan de slavernij en ontving compensatiegelden bij de afschaffing ervan in 1863.

'Raakt ons diep'

"De bestuurders hadden meer ogen voor hun eigen belang, dan voor het lot van de slaafgemaakten", zegt DNB-president Klaas Knot. "Die feiten uit het onderzoek en de diep racistische ideeën die eraan ten grondslag lagen, raken ons diep."

"De bevindingen zijn behoorlijk stevig bij ons binnengekomen. Het onderzoek onthult een tot nu toe onbesproken deel van de geschiedenis van DNB. De geschiedenis van De Nederlandsche Bank is nauw verweven met de geschiedenis van de trans-Atlantische slavernij."

Onderzoek

Het onderzoek naar het slavernijverleden rond DNB, was in opdracht van de bank zelf. "Omdat het een onbekend verhaal was, konden we niet terecht bij de literatuur hierover. We moesten het vanaf de grond af uitzoeken", zegt Lauret.

"Voor het onderzoek hebben we alle medewerking gekregen. De meeste archieven waren ook openbaar, ook die van DNB. Het enige archief waar toestemming gevraagd voor moest worden was het Koninklijk Huis-archief, maar dat dat was ook geen probleem."

Hoe nu verder?

Lauret zegt dat historici zich buigen over de vraag wat de vervolgstappen zullen zijn op het gebied van onderzoek.

Linda Nooitmeer, bestuursvoorzitter van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) vindt dat DNB verantwoordelijkheid moet nemen voor het aandeel van zijn bestuurders in de slavernij. "Dat is nodig om in het heden de slaafgemaakten recht te doen."

DNB heeft nog geen excuses gemaakt, maar Knot zegt dat hij niet uitsluit dat dat later in het jaar alsnog gebeurt.