Olive Schreiner: schrijven tegen ongelijkheid

Literaire doorbraak

Zonder formele opleiding, is Olive Schreiner op 17-jarige leeftijd begonnen met schrijven. Oorspronkelijk wilde ze in Londen gaan studeren om dokter worden. Met onvoltooide manuscripten in haar tas ging ze daar aan het werk als verpleegster om zo de studie te betalen. Uiteindelijk beviel het haar niet, en besloot ze om een van haar manuscripten af te maken: haar debuutroman ‘The Story of an African Farm’. Een fictief boek met een schurende blik op vrouw-zijn en het huwelijk. Het was meteen een succes en werd goed ontvangen bij de Britse progressieve groepen.

Boerenoorlog

Later keerde Schreiner weer terug naar Zuid-Afrika tijdens de Boerenoorlog. Schreiner was tegen het Britse imperialisme in haar land en heeft zich er ook voor uitgesproken. Als gevolg daarvan hebben de Britten haar huis in brand gestoken en geplunderd. Op dat moment werkte ze aan een manuscript dat voortkwam uit ‘The Woman Question’, dat samen met haar huis verloren ging. Daarnaast heeft ze ook opgesloten gezeten in een huis dat dag en nacht bewaakt werd.

Sekse parasitisme

Ondanks het verlies van haar manuscript en haar opsluiting besloot Schreiner om haar werk opnieuw te schrijven. Dit werd uiteindelijk het boek ‘Woman and Labour’. Rond de tijd dat dit gepubliceerd werd, probeerden feministen beter te begrijpen hoe de situatie van vrouwen is. Feministen begonnen zich meer te richten op het analyseren van de maatschappelijke positie van vrouwen. Schreiner focuste zich vooral op de arbeid die vrouwen verrichtte. Ze zag dat vrouwen steeds minder werk verrichtten, waardoor ze ook minder werden gewaardeerd in de samenleving. 'Een heel belangrijke term die zij gebruikte was sekse parasitisme: vrouwen die parasiteren gedwongen op de zak van mannen,' vertelt Bosch. Schreiner pleitte daarom voor economische afhankelijkheid voor vrouwen en vond dat vrouwen op gelijke voet met een man arbeid moesten verrichten.

In beweging komen

Vanuit datzelfde perspectief uitte Schreiner ook kritiek op het huwelijk. Ze beschouwde het als een vorm van prostitutie, omdat het vrouwen hun rechten ontnam. In die tijd mochten gehuwde vrouwen niet meer werken of studeren en hadden ze geen zeggenschap over hun eigen vermogen. Mannen mochten daarentegen doen wat ze wilden en vrouwen moesten gehoorzaam aan hen blijven. 'Dit soort theorieën zijn legitimaties eigenlijk en ook een uitleg, een verklaring waarom vrouwen wel in beweging moeten komen,' vertelt Bosch. Voor Schreiner was haar denken en schrijfwerk van groot belang. Ze geloofde dat, ook al hebben we het nu niet bereikt, vrouwen er later misschien wel wat aan hebben.