Was slachten vroeger wél humaan?

Historicus Dirk-Jan Verdonk schreef het boek Dierloos, over de geschiedenis van het vegetarisme en is te gast in OVT.

Slachtmethodes

"De slachtlijn", zoals Dirk-Jan Verdonk het noemt, "is het proces van een levend dier, naar een vleesproduct in een blikje of een bakje." En dat proces ontstond in de Verenigde Staten vlak na de Amerikaanse Burgeroorlog. "Varkens kwamen een slachthuis binnen, werden opgehangen aan een ketting, opgetild, hun keel werd doorgesneden… het hele proces werd opgedeeld in stapjes."

Het was het begin van de industrie. De slachtlijn werd geïntroduceerd en geperfectioneerd. Henry Ford deed in de eerste slachthuizen inspiratie op van het industriële proces en wist: dit is een goede methode om heel veel auto's te maken. Zo geschiedde, en de slachtlijn kennen we nog steeds. Want wanneer het slachten wordt opgedeeld in mechanische en bijna technische onderdelen, kan er makkelijker, sneller en efficiënter gewerkt worden. "Slachten moet snel, kosteneffectief, goedkoop zijn. Maar dat gaat ten koste van de zorgvuldigheid", aldus Dirk-Jan Verdonk.

Dier uit het oog

Door het industriële slachten wordt het dier wat wij eten letterlijk uit ons oog werd onttrokken. "Het moment dat een dier, vlees wordt, dat moment is uit het zicht verdwenen", vertelt Verdonk. "Mensen zien óf een levend dier, óf een vleesproduct." Het stadium en proces daartussenin is onzichtbaar, dat wordt collectief vergeten.

En wat zich precies afspeelt tussen de muren van de slachthuizen dat weten de meesten niet, en willen velen waarschijnlijk ook niet weten. "Er is wel veel te doen om dierenwelzijn", vertelt Verdonk, "Maar uiteindelijk gaat het toch om de economie en om de snelheid van het productieproces."

Een nieuwe slachtlijn?

In grotere slachthuizen worden vaak wel nieuwe, effectievere slachtmethodes gehandhaafd. Maar zeker niet overal. "Het is erg moeilijk om van de huidige slachtmethodes af te komen. Eigenlijk zou er echt aandacht moeten zijn voor de dieren in zo’n slachtlijn. Maar als er drie dieren per seconden door een machine worden gehaald, omdat dat voor het productieproces beter is, dan is die aandacht er niet."

"Wetgeving is daarom heel belangrijk", en in toekomstige wetgeving zal wellicht een minimale tijd per slachtlijn worden ingevoerd. Het slachtproces wordt daardoor langzamer, de prijs zal omhoog gaan, maar de aandacht voor het dier zal stijgen. En wellicht zo ook de humaniteit van het slachten. Maar of humaan slachten écht mogelijk is, daarover kan men blijven discussiëren.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, of volg het programma via Facebook en Twitter.