Geschiedenis
VPRO

Nelleke Noordervliet over het 'happy end' van corona

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Nelleke Noordervliet over het 'happy end' van corona

Nelleke Noordervliet schrijft voor OVT columns waarin het heden en verleden samenkomen. Deze week kijkt ze naar het epidemieënverleden en verbaast ze zich over de lijstjes met dystopische films en boeken die ons door de quarantaine zouden moeten heen slepen: 'Alsof we daar nu behoefte aan hebben'.

Lees en luister hier haar column:

Happy End

In 1968 verscheen in een Leidse krant een foto van een jonge vrouw, zittend in bed met een wanhopige blik en een thermometer in haar mond. Naast haar aan de muur een poster met een glimlachende Mao-tse-toeng, de Chinese leider naar wie de griep werd genoemd, en die in die tijd op een andere manier hoogstpersoonlijk miljoenen slachtoffers maakte tijdens de zogenaamde culturele revolutie. De Mao-griep, of de Hongkong griep, was een mutatie van de A-griep, de Aziatische griep, ook al uit China, van 1957. De A-griep maakte wereldwijd 1 miljoen dodelijke slachtoffers, de Mao-griep 700.000.

De jonge vrouw in bed naast Mao was ik. Ik was helemaal niet ziek, maar een vriend van mij was persfotograaf en hij zocht een toepasselijk plaatje voor de krant. We gingen er vrij luchtig mee om. Was ik toen zorgeloos, nu behoor ik gezien mijn leeftijd geheel tegen mijn zin tot de risicogroep. Maar wees eerlijk: we zouden het niet rechtvaardig vinden als het virus vooral huis zou houden onder kinderen. Uit dit schema blijkt weer de wrede opruimwoede van moeder natuur. Is het oud? Gebruik je het niet meer? Dan kan het weg.

Intussen proberen we met een eindeloze reeks analogieën het verschijnsel pandemie in de greep te krijgen, eraan te wennen, iets als een 'stare-down' voor een kickbokswedstrijd. Je kijkt de tegenstander recht in zijn lelijke bek en laat weten: Ik lust je rauw. Verder troosten we ons met ouderwetse dooddoeners als 'ze zijn zo knap tegenwoordig' en 'als er eenmaal een vaccin is...

Het vreemds van alles is dat we door krantenredacties worden getracteerd op kijk- en leestips. Vooral veel rampenfilms over besmetting en boeken die over de pest gaan. Alsof we daar behoefte aan hebben. Misschien vooral omdat al die films en boeken goed aflopen. Een Happy End, dat zien we het liefst. Zie je wel, andrá tutto bene.

Maar lees dan even de slotwoorden van Albert Camus in zijn sociaal-politieke allegorie De Pest:

'Luisterend naar de vreugdekreten, die uit de stad opstegen, bedacht Rieux dat deze blijdschap nog steeds bedreigd werd. Want hij wist wat de menigte onbekend was en wat men kan leren uit boeken, dat de bacil van de pest nooit sterft of geheel verdwijnt, dat zij tientallen jaren kan blijven sluimeren in de meubels en het linnengoed, dat zij geduldig wacht in de kamers, de kelders, de koffers, de zakdoeken en paperassen en dat wellicht de dag zou komen waarop, tot onheil en lering der mensen, de pest haar ratten weer zou wekken en uitzenden om te sterven in een gelukkige stad.'

Hè verdorie, wat een spelbreker die Camus.

De column van Nelleke Noordervliet, de A-griep

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, of volg het programma via Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie