Geschiedenis
KRO-NCRV

Waar komt het fenomeen vol lichtjes en lekkernijen dat 'de kerstmarkt' heet vandaan?

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Waar komt het fenomeen vol lichtjes en lekkernijen dat 'de kerstmarkt' heet vandaan?

Braadworst eten, kerstballen kopen of een rondje op de ijsbaan wagen? Het kan allemaal op de kerstmarkt. Maar waar komt dit toch vandaan? En waarom voelen we ons zo aangetrokken tot dat marktje vol kerstachtige pracht en praal? "De kracht van de kerstmarkt is dat je uit de regen en de kou in een andere wereld vol klatergoud, lichtjes en lekker eten terechtkomt", zegt traditiedeskundige Ineke Strouken bij Spraakmakers.

Video niet beschikbaar

Strouken vertelt dat we voor de oorsprong van de kerstmarkten terug moeten naar de Middeleeuwen in Duitsland. "In Nederland hadden we de Sint-Nicolaasmarkten en Sint Maartenmarkten, want dat waren bij ons de grote feesten. In Duitsland was dat kerstmis."

Bijtanken

Strouken vertelt dat mensen in de winter mochten bedelen wanneer ze weinig eten hadden en dat men in deze periodes bij moest tanken om de rest van de winter door te kunnen komen. "Vandaar dat we nu nog steeds veel eten, alles licht proberen te maken en kerst samen vieren. Want destijds moest je allemaal bij elkaar klonteren."

De midwinterperiode was in de middeleeuwen dus heel belangrijk om aan te sterken, maar de sfeer zoals we deze nu kennen is nodig om even aan de hedendaags druk te ontsnappen. "Wij doen eigenlijk een klein winterslaapje en daar hoort sfeer bij. Daar dragen die kerstmarkten aan bij."

Gezinsfeest en sfeer

Strouken legt uit dat kerstmis steeds een belangrijker gezinsfeest werd. "Toen zag je ook gelijkmatig meer kerstmarkten verschijnen. Maar de echt grote markten, als in Valkenburg en Utrecht, zijn toch iets van de afgelopen vijftig jaar."

De oudste kerstmarkt, ook in Nederland, was bedoeld om kerstspullen te kopen en voor de lokale middenklasse om hun spullen te verkopen. Zo stond er een lokale slager, kon je kerstbroden kopen en was het vele malen kleiner. "Maar tegenwoordig is het vooral de sfeer die belangrijk is", zegt Strouken.

Hedendaags?

De traditiedeskundige ziet dat kerstmarkten steeds meer op elkaar zijn gaan lijken, ongeacht waar ze staan. Strouken ziet dat de Duitse kerstmarkten steeds heviger beveiligd zijn geworden vanwege eerdere incidenten. "Wat dat betreft vindt ik de Nederlandse markten nu gezelliger."

Maar wat is het dat ons toch steeds naar zo'n plein met verlichte hutjes en glühwein trekt? "De kracht van de kerstmarkt is dat je uit de regen en de kou in een andere wereld vol klatergoud, lichtjes en lekker eten terechtkomt."

Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers

Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!

Meld je hier aan.

Ster advertentie
Ster advertentie