Middeleeuwse liefdesdrankjes: het vroegere GHB?

Marlisa den Hartog doet onderzoek naar seksuele gedragscodes in de Italiaanse Middeleeuwen en vertelt bij OVT.

Magische drankjes

"In het boek Secreti Medicinale worden veel magische trucs genoemd om gedrag te veranderen: het oplossen van huwelijkskwesties, plezier-verhogende middelen, en ook het toedienen van middelen die een vrouw in slaap konden brengen, waarna de man kon doen wat hij wilde."

Er waren talismannen en drankjes en het was een behoorlijk normale zaak: "Mensen waren hier erg mee bezig. Er waren apothekers die middelen verhandelden, en de kerk was er streng op. Tijdens de biecht werd er specifiek gevraagd naar de 'liefdesmagie'. Dit weten we uit geschriften, omdat er mensen biechtten over hun gebruik van de drankjes. Ook in juridische geschriften kwam het terug: mensen werden vervolgd als het misging."

En het ging wel eens mis. "Sommige middelen waren bedoelt als verdoving en die werkte té goed, dat kon soms leiden tot de dood." Maar de meeste middelen waren, gelukkig, onschuldig. Talismannen bijvoorbeeld, die werkte vooral omdat mensen er in geloofden.

Het gedrag van vrouw en man

"In de middeleeuwen was moesten vrouwen zich heel ingetogen gedragen. Dat idee wat leidend. Als vrouwen werden verleid door een man, moesten ze zich zo lang mogelijk verzetten. Op die manier vergrootte ze hun waarde. Mannen werden tegelijkertijd aangespoord om door te gaan tot het verzet uiteindelijk werd opgegeven. De drugs boden uitkomst voor mannen die het moeilijk hadden of al eerder waren afgewezen."

Niet iedereen was het eens met het gebruik van drankjes om vrouwen te verleiden dan wel te verlammen. Er was zeker sprake van een maatschappelijk debat over de vrije wil en consent. Echter, er was vooral debat in kleine kringen met geletterde vrouwen."

Veel lijkt misschien veranderd sinds die tijd, maar de vraag blijft hoe ver zijn we echt zijn gekomen.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, of volg het programma via Facebook en Twitter.