Religie terug als ankerpunt in moeilijke tijd? 'Eerder stagnering in daling'

Of de stijging in de CBS cijfers ook betekent dat er meer Nederlanders gelovig zijn, dat moet volgend jaar nog blijken. Zo stelt Tanja Traag, hoofdsocioloog CBS. "Het is een kwantitatief onderzoek. Deze cijfers zijn geen verklaring tot toename. Afhankelijk van de meting volgend jaar, hebben we tegen die tijd misschien wél dit gesprek met die conclusie."

Stagneren

Traag stelt dat de daling van het aandeel mensen dat aangeeft bij religie te horen stagneert. "En dat is opvallend." De hoofdsocioloog vertelt dat ze bij het CBS de cijfers niet interpreteren als 'meer gelovigen', maar dat het aantal gelovigen voor het eerst in jaren niet is afgenomen. "We spreken dus eerder van stabiliteit."

Jongeren

Eerder deze week werd in nieuwsberichten genoemd dat er meer jongeren (15 tot 18 jaar) gelovig zouden zijn. "Ook dat zou ik niet zo willen concluderen", zegt Traag. De hoofdsocioloog stelt dat deze doelgroep veelal nog thuis woont en vanuit daar geloof meekrijgt. "De generatie boven hun is al uit huis. Dan zien we dat zij toch meer hun eigen keuzes gaan maken en van het geloof afstappen."

Nadèzda Broshuis, islamitisch theoloog, ervaart wel een stijging van gelovigen bij haar studenten. Binnen de moslimgemeenschap ziet ze dat het geloof veelal verweven is met mensen hun identiteit. "Ik merk dat het geloof meer gepraktiseerd wordt", zegt Broshuis. "Velen voelen zich hier niet volledig thuis door moslimhaat en discriminatie. Daardoor zoekt men iets waarbij men zich wél thuisvoelt en zich aan vast kan houden."

Binnen de voetbalwereld lijkt er ook een toename van gelovigen, zo ervaart Bart Vlietstra, voetbalverslaggever bij de Volkskrant. "Cody Gakpo is hierin de voorganger. Ook Denzel Dumfries is een van de gelovigen, evenals Memphis Depay." Vlietstra vertelt dat Depay bij het scoren zijn vingers in zijn oren stopt, om zich af te sluiten van de buitenwereld en god te danken.

Vanwege sombere tijd?

Volgens Traag zijn de Rooms Katholieken een uitstervend soort, nemen protestanten ietwat af en blijft de omvang van Moskeeën vrijwel gelijk. Wat socioloog Traag wel opvalt is de modernisering die zorgt voor een extensie van het geloof. "Mensen zouden dan misschien niet naar de kerk gaan, maar kijken wel online mee." Of in deze sombere tijd meer terugvalt op het geloof, dat denkt Traag niet. "Dan zou er ook een stijging tijdens de pandemie zijn geweest. Religie als ankerpunt voor wanneer het moeilijk wordt zien we in die vorm niet meer zo gebeuren."

Boris van der Ham, oud-voorzitter Humanistisch Verbond, ziet dat mensen in moeilijke tijden elkaar wel meer opzoeken. "We zijn sociale wezens. Wanneer we iets samen doen, geeft ons dat zingeving. Sommigen zoeken dat in godsdienst, anderen is koren of groepsporten."