Britney Spears laat zien wat er mis was met onze maatschappij

Een geoliede mediamachine die Britney kapot maakte

Van velen is het beeld van Britney dat van een Lolita-achtige popsterretje die op het hoogste punt van haar roem een zenuwinzinking krijgt, en die inzinking niet meer te boven komt. Wat voegt deze documentaire daaraan toe?

"Dat idee, dat van een jong en kwetsbaar meisje dat te seksueel was, te jong kinderen kreeg met een man waar ze dan weer van scheidde, wat natuurlijk ook helemaal not done is, is eigenlijk een media-narratief dat op allerlei manieren ingezet is om een vrij jonge vrouw met een geoliede mediamachine kapot te maken."

In Framing Britney Spears is te zien hoe die machine heel veel geld verdient aan het afbranden van iemand op deze manier.

Ivo Niehe en de borsten van Britney

Deze week was de documentaire ook in Nederland groot nieuws, want 'onze eigen' Ivo Niehe heeft een opvallende bijrol in de film. Hij wordt namelijk opgevoerd als voorbeeld van de ranzige belangstelling van de media voor Spears in deze tijd.

In het fragment zie je hoe Niehe in een interview de toen zeventienjarige Spears naar haar borsten vraagt. Er waren indertijd namelijk geruchten dat ze implantaten had.

Hoe luistert Prins tegenwoordig naar dit fragment? "Het is natuurlijk heel storend, niet alleen omdat een volwassen man een minderjarig meisje vraagt naar haar lichaam, maar ook omdat het symbool staat voor een hele lange media-obsessie met jonge vrouwen hun lichaam en seksualiteit."

Het gaat verder dan individuele daders en slachtoffers

Het probleem is echter veel groter was dan alleen Ivo Niehe's onbetamelijke vraag, stelt Prins. Britney Spears werd een culturele punch line, een grap. Het is gevaarlijk dat iedereen nu alleen boos is op Ivo Niehe.

We moeten Ivo Niehe en Britney Spears niet te veel zien als individuele slachtoffers en individuele daders. Dat hoort bij hoe we tegenwoordig kijken naar onrecht in de maatschappij: we willen alles indelen in 'goed' en 'fout'.

Het gaat namelijk verder. In de vroege jaren 2000 werden vrouwen als Britney (denk bijvoorbeeld aan Christina Aguilera) enerzijds heel erg geseksualiseerd, en anderzijds wordt hen ook gevraagd om een maagdelijk en onschuldig meisje te zijn. En dat lukt natuurlijk niet, en dus worden ze consequent vernederd door de media. Dat komt doordat ze tot een symbool worden gemaakt van het verval van de samenleving.

Britney als een rituele slachting

Het is interessant om te kijken naar wat deze omgang met Britney zegt over de samenleving als geheel in die tijd. Dat is wat media-onderzoeker Prins wil doen: "Wat ik interessant vind aan celebrities, is dat ze vaak de belichaming zijn van culturele angsten. Bij Britney zie je heel erg die angst voor jonge, seksuele vrouwen." Die obsessie met beroemde mensen is een beetje een nieuwe religie geworden.

"Wat er dan gebeurt is dat zij door de media zo kapot wordt gemaakt om te laten zien: zo moet je niet een mens zijn, zo moet je niet een vrouw zijn, dat is niet goed. Een soort rituele slachting. Er zijn onderzoekers die dat zo hebben omschreven in hun onderzoek naar deze periode."

Het is volgens Annelot Prins daarom niet zo interessant of Britney en Ivo Niehe nou goede of slechte mensen zijn. In plaats daarvan zouden we het moeten hebben over wat hier aan de hand was. "Wat is er zo kapot in onze maatschappij dat dit kon gebeuren?"

De film Framing Britney Spears is op maandag 15 februari te zien op Net 5. Het hele gesprek met Annelot Prins over deze documentaire luister je terug in de OVT-podcast of hier:

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.