Polarisatie en individualisme tekenen jaren 70, met eind aan volkstelling op papier als gevolg

Omdat het CBS dit jaar 125 jaar bestaat, hebben zij alle data van de afgelopen 50 jaar bij elkaar gebracht. Hoe anders leven we nu?

The 70's

Terugblikkend op de jaren 70 zien we grote asbakken, geometrische patronen en een overvloed aan Perzische tapijten. Maar we zien ook het laatste jaar dat de bevolkingstelling op papier plaatsvond.

CBS-medewerkers belden aan en vroegen bewoners om een kaart in te vullen met gegevens. "Je hele hebben en houwen kwam op die kaart en degene aan de deur had je ook gezien." Het feit dat in 1971 de laatste telling zo plaatsvond is tekenend voor deze tijd, stelt Traag. "Wantrouwen naar de overheid liep verder op. Dat zat 'm erin dat mensen niet wisten wat er met hun gegevens zou gebeuren."

Vooruitgang

De jaren 70 waren een tijd van bruin-groen behang, maar ook van vooruitgang. In CBS-onderzoek worden de jaren 70 gekenmerkt door thema's als emancipatie en mechanisering van huishoudens. Het was geen tijd waarbij mensen om hun mening gevraagd werden volgens Traag. "Wel was het de tijd van de individualisering. Uitspraken als 'ik vind' en 'ik wil' waren destijds erg vernieuwend."

Ook was er toen al sprake van polarisering. "Dat is niets nieuws, maar het was in die tijd allemaal wel wat overzichtelijker. Er was niet zoveel keuze. Wel was het een tijd waarin de grote tegenstelling tussen links en rechts zeer duidelijk opkwam."

Geschiedenisles

Discussies over bevolkingsgroei en integratie zijn al eerder gevoerd volgens Traag. "Dat komt niet nu opeens uit de lucht vallen, daar kun je van leren." De hoofdsocioloog vertelt dat zaken als bevolkingsgroei en migratieproblematiek niet ver vooruit te voorspellen zijn.

"Je kan je dan wel afvragen waarom daar niet eerder over nagedacht is, maar je kan niet met alles rekening houden." Dat wil volgens Traag niet zeggen dat de politiek niet in actie moet komen. "Maar het is met name geen nieuw onderwerp. We kunnen leren van het verleden."