Weinig historische kennis in De Slimste Mens: moet geschiedenis een verplicht vak worden?

Geschiedenis verklaart de oorlog nu

Docent geschiedenis Liane Visser van ’t Hof is het daar in Stand.nl van Spraakmakers helemaal mee eens. Ze vertelt hoe de Russische president Poetin als toenmalig KGB-agent met lede ogen aanzag hoe de Sovjet-Unie uiteenviel. "Als je dat niet weet, dan kun je ook de oorlog nu niet duiden", zegt ze.

Het is volgens haar belangrijk dat leerlingen het verband leggen tussen heden en verleden. "Geschiedenis gaat over ons mensen. Hoe komt het dat we hier in vrijheid leven? Die vraag wordt beantwoord door een vak als geschiedenis."

Op het heden gericht

Ondanks een opleving van historisch bewustzijn de afgelopen twintig jaar, is het nog steeds slecht gesteld met de kennis van de Nederlanders, zegt James Kennedy. Hij is hoogleraar Moderne Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en was ook voorzitter van de commissie die de leiding had in de herziening van de Canon van Nederland.

"Nederland is lange tijd een op het heden gerichte samenleving geweest", zegt Kennedy. In het onderwijs zou vaker de vergelijking gemaakt moeten worden met het verleden. "Je neemt een actueel issue en kijkt terug in de tijd hoe het toen gesteld was." Op die manier gaat de geschiedenis leven en leren leerlingen ook kritisch naar hun eigen tijd te kijken, denkt Kennedy.

Toch vindt hij niet dat het een verplicht eindexamenvak moet worden. Wel pleit hij voor de versterking van het geschiedenisonderwijs op het vmbo, waar geschiedenis op dit moment geen verplicht vak is en vaak in de onderbouw helemaal niet meer wordt gegeven.

Grote gebeurtenissen

Volgens literair-historicus en schrijver René van Stipriaan moet het doel van het geschiedenisonderwijs zijn dat leerlingen snappen dat alle grote gebeurtenissen een diepere oorzaak hebben. Stipriaan schreef een vuistdik boek over het leven van Willem van Oranje en de ontstaansgeschiedenis van Nederland.

Het is volgens hem belangrijk dat er ruim baan aan geschiedenisonderwijs wordt gegeven. "Geschiedenis is altijd ingewikkeld, net als onze eigen tijd ingewikkeld is." Daarom mag het niet afgeraffeld worden. "Dit kun je alleen maar goed onderwijzen als er ook tijd en ruimte voor is." En dat niet alleen in de schoolbanken. "Je moet met kinderen op stap en ze dingen laten zien in hun eigen stad of gewest."