'Verzetsvrouw' Franci Siffels verraadde meer dan veertig strijders

Iedere maand kiest Hans Renders, directeur van het Biografie Instituut, een boek uit voor zijn rubriek Leven in Letters in Met het Oog op Morgen. Deze keer koos hij voor De Verraadster van Erik Schaap. "Het bijzondere is dat deze vrouw geheel uit eigen wil overliep naar de Duitsers."

Siffels kwam uit een communistisch gezin. Haar vader was raadslid voor de communistische partij in Zaandam, de CPN. En ze bracht kranten rond. Tijdens dat werk komt ze de liefde van haar leven tegen: Dingeman de Munck. De liefde is wederzijds en in 1941 trouwt het echtpaar.

Maar van een gelukkig huwelijk was geen sprake, vertelt Renders. "Ze leefden een tijdje gescheiden omdat ze beiden in het verzet zaten. En beide echtelieden namen het niet zo nauw met de huwelijkse trouw."

Verraad

Terwijl Siffels zelf in het ziekenhuis ligt na een illegale abortus die niet volgens plan verloopt, bezoekt haar man haar daar. Siffels weet dat hij vreemdgaat met haar zus en schreeuwt het uit: "Ik ga je onderduikadres verraden."

"En verdomd. Dat deed ze", zegt Renders in Het Oog. "Vanuit Zaandam reisde ze naar het hoofdkantoor van de SD. Ze verraadde haar man uit pure boosheid." De SD ziet al gauw de meerwaarde van een vrouw die vele verzetsmensen kent.

Foute boel

"In no time verraadde ze veertig verzetsstrijders. Tuurlijk dacht het verzet aanvankelijk: 'Dit is foute boel'. Maar de SD wachtte vaak enkele weken totdat ze op actie overgingen. En dan waren de verzetsstrijders wat minder voorzichtig geworden."

Jarenlang komt Siffels ermee weg. "Het was een jonge vrouw, jonge moeder. Als ze een man was geweest, was ze allang neergeknald." Maar uiteindelijk besluit een verzetsman, Fritz Conijn, dat het gevaar simpelweg te groot is. "In een intern gerecht deed hij zijn duim naar beneden. Ze hebben haar geliquideerd."

Overleefd

Daarmee kwam een einde aan het verraad van Franci Siffels. Haar man wist de oorlog te overleven. Hij kwam na haar verraad in kamp Dachau terecht, en keerde na de oorlog terug in Nederland.

Ook de zus van Siffels, waar het drama mee begon, overleefde de oorlog. Ze overleed in 2017. "Ze wilde tegen niemand haar mond opendoen en heeft zeventig jaar lang gezwegen."