Hoe zit het nou, was Martin Luther King voor of tegen rellen?

Want wat had MLK precies bedoeld, toen hij in 1967 de volgende woorden sprak: "A riot is the language of the unheard," oftewel: "Rellen vormen de taal van de ongehoorde mens"? En wat betekent dat, voor hoe we naar de huidige protesten - en ja, soms toch ook de rellen en het geplunder - moeten kijken? OVT praatte erover met amerikanist Markha Valenta:

De populariteit van Martin Luther King jr.

Martin Luther King jr. is erg populair in de Verenigde Staten. "Ik denk dat MLK de historische zwarte figuur is die de meest brede steun heeft, dwars door Amerika heen, ongeacht ras", aldus Markha Valenta. Hij is bij zwarte én witte mensen erg populair, en dat is bijzonder. Zijn verjaardag is een nationale feestdag.

Maar dat maakt hem ook een karikatuur: we kennen de kinderboekenversie van Martin Luther King jr. als de niet-bedreigende verbinder van het gespleten Amerika. In de huidige discussie is dat de kern. Mensen vinden het dan onbegrijpelijk dat hij rellen lijkt te legitimeren.

Rellen als stem van ongehoorden

Daarom is het belangrijk om zijn uitspraak in context te zien. Hij zei het op meerdere plekken, maar het meest bekend is het volgende citaat, dat deze week viraal ging:

"I think America must see that riots do not develop out of thin air. Certain conditions continue to exist in our society which must be condemned as vigorously as we condemn riots. But in the final analysis, a riot is the language of the unheard. And what is it that America has failed to hear?"

"It has failed to hear that the plight of the Negro poor has worsened over the last few years. It has failed to hear that the promises of freedom and justice have not been met. And it has failed to hear that large segments of white society are more concerned about tranquility and the status quo than about justice, equality, and humanity."

"And as long as America postpones justice, we stand in the position of having these recurrences of violence and riots over and over again. Social justice and progress are the absolute guarantors of riot prevention.”

Samengevat: die rellen zijn niet in een vacuüm ontstaan, ze zijn het gevolg van het feit dat Amerika niet luistert naar de problemen van de zwarte mens. De Verenigde Staten maken zich meer zorgen over de rust en status quo bewaken, dan rechtvaardigheid en medemenselijkheid. King jr. zei dit in 1967 in Stanford. De hele toespraak zie je in het onderstaande filmpje.

Helemaal niet zo geliefd

"In de tijd dat hij deze uitspraken deed was hij veel minder geliefd dan nu" zegt Valenta. Op het moment dat hij vermoord werd in 1968 stond slechts 25 procent van de Amerikanen achter hem. Witte mensen waren boos omdat hij zich bemoeide met zaken die breder waren dan de burgerrechtenbeweging die ongelijkheid van zwarte mensen in het zuiden van de VS aankaartte.

Zo hield hij zich bezig met sociale huisvesting in het Noorden en sprak hij zich uit tegen de Vietnamoorlog. Dat werd hem niet in dank afgenomen. Hij wilde een fundamentele revolutie van de Amerikaanse samenleving en wist dat te vertalen naar concrete situaties. En daarmee tornde hij aan het Amerikaanse zelfbeeld.

En? Was hij toch voor rellen?

In het citaat zie je dat hij zegt dat zoals we de rellen veroordelen, moeten we de oorzaak en context van de rellen veroordelen. En hij zegt: zo lang dat de context zo is, zullen er rellen zijn. Hij geeft dus geen formele legitimatie, maar een analyse van het probleem.

Luister het volledige gesprek hierover met amerikanist Markha Valenta hier terug:

En misschien vind je het gesprek dat we voerden over de onverbeterlijkheid van de Amerikaanse politie ook wel interessant:

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.