China beperkt export kritieke aardmetalen

China heeft zo'n 90 procent van de wereldwijde zeventien kritieke aardmetalen in handen. De afhankelijkheid van de zeven metalen die nu worden vastgehouden, is nog hoger. Deze beperking kan Europa, en ook Nederland, in de problemen brengen.

Moeder natuur en verwerkingsindustrie

De afhankelijkheid van China wat betreft deze metalen, hebben we ons te laat gerealiseerd, benoemt Oost Azië-correspondent Gabi Verberg. In de Chinese bodem zitten veel metalen: "Een cadeautje van moeder natuur", zegt Verberg. Ze vervolgt: "Maar het komt ook doordat ze in de afgelopen veertig jaar een gigantische verwerkingsindustrie hebben opgezet, waarbij de metalen stelselmatig tegen bodemprijzen aangeboden werden. Ze hoefden geen winst te maken, de Chinese staat hielp hun er toch wel bij." Het resultaat is dat de Chinese bedrijven de hele wereld weg hebben kunnen concurreren. Wie er nu toch aardmetalen wil exporteren, moet een vergunning hebben waarin staat dat de grondstoffen niet direct of indirect terecht komen bij Amerikaanse bedrijven die het kunnen gebruiken voor hun militaire productie. Het is lastig voor de Chinese bedrijven en de douane om dat te controleren. Vandaar dat de exportschepen bijna twee weken stil liggen in de havens.

Magneten

De aardmetalen worden gebruikt voor verschillende consumentengoederen, zoals de productie van elektrische auto's en elektronica. Daarnaast maken zwaardere industrieën, zoals defensie, gebruik van de grondstoffen. Zonder de kritieke aardmetalen wordt het voor Europa nog moeilijker om te vergroenen of een defensie-industrie op te bouwen. Een voorbeeld van een sector die wordt getroffen met de beperkingen, is de magnetenindustrie. Verslaggever Roeland Müller ging langs bij directeur Toine Govaers, van Bakker Magnetics. Zij maken extreem sterke magneten. Govaers hoopt dat zijn Chinese contacten, die hij al veertig jaar onderhoudt, hem zullen redden uit deze crisis.

Onderhandelingspositie

Volgens Gabi Verberg, correspondent Oost Azië, hebben de beperkingen van China een sterke signaalfunctie. "De oplossing ligt in Chinese handen. De Chinese douane heeft aangegeven een kleine twee maanden nodig te hebben om alles te controleren. Daarna mogen de aardmetalen weer uitgevoerd worden, maar ik verwacht dat ze het in beperkte volumes gaan doen om goede controle te houden." Het goede nieuws is dat de onderhandelingspositie van Europa en daarmee ook Nederland, beter is ten opzichte van de Verenigde Staten. "Nu China overhoop ligt met de VS, benadrukt het land nog meer dan voorheen dat ze veel waarde hechten aan de banden met Europa."