Geschiedenis
VPRO

'Nederland is weer niet klaar voor oorlog'

foto: ovtfoto: ovt
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Nederland is weer niet klaar voor oorlog'

Als Amerika ons in de steek laat en Nederland militair betrokken raakt in de oorlog van Rusland tegen Oekraïne, dan is er geen plan B. De huidige situatie doet Mart de Kruif, voormalig luitenant-generaal, denken aan de jaren dertig, toen Nederlandse politici ook pas heel laat ontdekten dat het vijf voor twaalf was.

Mart de Kruif ziet parallel met de jaren dertig

Video niet beschikbaar

De Kruif zegt in het geschiedenisprogramma OVT dat het al in 1933 duidelijk was dat er in Duitsland een nieuwe politieke wind was gaan waaien. Maar Nederland was met zichzelf bezig, de economische crisis vertroebelde het zicht op de intenties van Hitler. Daar kwam bij dat Nederland een heilig geloof had in neutraliteit. Die had geholpen buiten de Eerste Wereldoorlog te blijven en een te agressieve herbewapening kon de neutrale positie van Nederland aantasten. De parallel met vandaag is er zeker, vindt De Kruif, want al in 2014 was de annexatie van de Krim een duidelijke waarschuwing en ook werd er vanaf 2016 in rapporten van onder meer Clingendael gewaarschuwd dat Poetin geheel Oekraïne onder controle wilde krijgen.

In de jaren dertig waren er ook mensen die waarschuwden, maar dat was een minderheid. De Kruif noemt de communisten en de gereformeerden die samen later ook de kern van het verzet vormden. Maar over het algemeen werd er de andere kant op gekeken. “Als er Joden vroegen om opvang waren we heel terughoudend omdat we vreesden dat onze neutraliteit zou worden aangetast. Terwijl eigenlijk wel duidelijk was met Hitler dat Nederland nooit neutraal zou kunnen blijven, omdat we wisten dat Nederland als springplank moest dienen voor de Duitsers om Engeland gaan veroveren. We wilden het niet weten."

Geen mankracht binnen de grenzen

Als Nederland nu betrokken raakt bij een oorlog, dan kan dat in cyber zijn, maar ook gewoon ter land, ter zee en in de lucht. Dus de marine is op zee, de luchtmacht in de lucht en de landmacht is ergens naar het oosten. Nederland zelf heeft binnen de grenzen dan niets meer aan mankracht over, op een heel klein korps Nationale Reserve na, stelt de Kruif. In de Koude Oorlog waren er honderdduizenden reservisten die de havens of Schiphol konden bewaken. Dat is er allemaal niet meer. "En dan gaat het nog niet eens over of er voldoende voorraden zijn of dat we verliezen kunnen aanvullen in oorlogstijd. Dus we zijn er helemaal niet klaar voor op dit moment."

Voor visie naar de oogarts

Mart de Kruif vindt dat Defensie uit de politieke hectiek moet worden gehaald van elke vier jaar wat anders. "Er moet een goed plan komen. Moet de (maatschappelijke) dienstplicht worden ingevoerd, wat willen we met de industrie? Hebben we weer een Korps mobiele colonnes of een bescherming burgerbevolking nodig, omdat we heel kwetsbaar zijn? We hebben nu geen langetermijnvisie en dat komt omdat we heel lang een minister president had die zei dat je voor visie naar de oogarts moest.

Niets missen van OVT?

Je hoort OVT elke zondagochtend om 10.00 uur op NPO Radio 1. Herbeluister alle afleveringen in je favoriete podcastapp. Wil je van alles op de hoogte blijven? Hou dan de website van OVT in de gaten of volg het programma via Facebook en Bluesky!

Ster advertentie
Ster advertentie