EU-buitenlandchef Kallas over defensie in Europa: Goedkoper en sneller als je samenwerkt

Correspondent Ardy Stemerding: "Alleen maar 'samen, samen, samen'. Dat woord kom je constant tegen als je dit rapport leest." Het rapport straalt volgens hem urgentie uit. "Er werd benadrukt dat de EU ervan uitgaat dat Rusland de NAVO voor 2030 gaat testen. De EU moet snel meer geld uitgeven [aan defensie], maar dat gaat alleen slagen als landen meer samen gaan optrekken." EU-buitenlandchef Kaja Kallas sprak de volgende woorden uit: "It is faster and cheaper if you work together." Kortom, de Europese defensiemarkt moet sterker, sneller, goedkoper en efficiënter worden.

Versnippering

De EU-landen hebben samen 178 wapensystemen, in de Verenigde Staten hebben ze er maar 30. Kallas en de Europese Commissie willen versnippering van de wapensystemen voorkomen, ze hameren erop dat lidstaten met elkaar moeten overleggen over wat ze gaan kopen op het gebied van defensie. Naast dat de systemen dan beter op elkaar aansluiten, kunnen de lidstaten dan ook betere prijzen afdwingen bij fabrikanten van het defensiemateriaal. Stemerding: "Overigens is het volgens de Commissie ook niet meer dan logisch om samen dingen te kopen, neem een raketschild als voorbeeld. Dat koop je natuurlijk niet alleen voor jezelf, maar voor iedereen." Op dit moment mogen landen zelf beslissen wat ze doen op het gebied van defensie, het vraagt dus veel samenwerking van de landen om de inkopen van wapens en dergelijken soepel te laten verlopen. In het White Paper, ook wel Witboek genoemd, staat dat investeringen in drones, raketten, artillerie en systemen voor luchtverdediging voorrang moeten krijgen. Aan dat materieel is een tekort. De lidstaten krijgen nu 24 uur om het plan te lezen.

Samenwerking

Eurocommissaris Andrius Kubilius (Defensie), die samen met Kallas het Witboek presenteerde, benadrukt dat veiligheid een publiek en collectief goed is en dat daar dus ook bij hoort dat je Europees kan optreden en inkopen kan doen. De klok tikt door zegt Kubilius. Bij het European Air Transport Command (EATC) werken ze al meer dan vijftien jaar samen met zeven Europese landen. Edwin Altena is de baas van de Nederlandse tak van het EATC. Altena constateert dat de samenwerking positieve effecten heeft gehad op de verhoudingen tussen België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Italië, Nederland en Spanje. "Nederlandse behoefte kunnen door een Duitse of een Frans vliegtuig uitgevoerd worden en vice versa. Het is ontstaan vanuit schaarste in 2008/2009. Er was te weinig luchttranssport. We zochten naar een mogelijkheid om een stukje synergie en efficiëntie te bereiken." Het EATC houdt zich met verschillende zaken bezig, van 'air-to-air refuelling' tot het droppen van goederenpallets in de Gazastrook. Met de toenemende spanningen en eventuele crisisomstandigheden op defensiegebied, moet EATC nadenken over hoe ze verder moeten gaan met hun werk. "Op dit moment hebben de zeven landen ongeveer 80 procent van de militaire luchtvloot van de Europese luchtvloot onder hun beheer. Dus een uitbreiding met andere landen ligt nog niet voor de hand." Maar het EATC is wel gebaat bij extra investeringen in infrastructuur, personeel en verbindingen. Altena: "En in die zin zouden we zeker kunnen profiteren van een extra budget [van de EU]."