100 jaar na de ondertekening van de eerste Opiumwet is het drugprobleem allesbehalve opgelost
- Nieuws
- 100 jaar na de ondertekening van de eerste Opiumwet is het drugprobleem allesbehalve opgelost
Deze week is het precies 100 jaar geleden dat in Nederland de eerste drugswet tekende: de Opiumwet. De wet stelde het gebruik en de handel van heroïne strafbaar, en legde beperkingen aan op de handel in morfine en opium. En nu, een eeuw later, is het drugprobleem allesbehalve opgelost.
Wat leert de geschiedenis van de Opiumwet over het Nederlandse drugsbeleid? Historica en kenner van het vaderlandse drugsbeleid, Gemma Blok, beantwoordt de vraag in OVT.
Video niet beschikbaar
Tegenstrijdige visie
Rond 1919 was drugsgebruik in vele landen een groot probleem. "Maar in Nederland stelde dit niet zoveel voor. In de jaren '30 kwam het neer op zo’n 130 geregistreerde, verslaafde gebruikers", vertelt Blok.
Toen de Opiumwet op de tafel kwam stribbelde Nederland in eerste instantie tegen. Zij wilden niet dat er een anti-drugswet zou komen die hun staatsproducties aan banden zou leggen. "Nederland was de wereldleider in cocaïneproductie via Java. Daar werden cocaplanten verbouwd. We waren op een gegeven moment zelfs wereldleider in de handel van cocaïne. Nederland haalde hier heel veel inkomsten uit."
Aan de ene kant wilde Nederland de productie van opiaten in eigen handen houden. Maar aan de andere kant oefenden andere landen – voornamelijk Amerika – zoveel druk uit, dat Nederland uiteindelijk toch moest zwichten. De eerste Opiumwet werd op 4 oktober 1919 ondertekend.
Keerzijde van drugsbestrijding
Toen de Opiumwet toch werd aangenomen veranderde niet direct veel. Er was sowieso niet echt een drugscultuur in Nederland, dus veel was er niet om te doen. Wel ontstond er een onderscheid tussen medisch en recreatief gebruik. "Het mocht alleen door gecertificeerde producenten gemaakt worden, bijvoorbeeld voor verdoving", vertelt Gemma Blok.
Bestrijding om gebruikers te beschermen heeft ook geleid tot een criminele sector
Maar nu, 100 jaar later, is het duidelijk dat de bestrijding van drugs ook criminaliteit met zich mee heeft gebracht, zegt Blok. Illegale handeltjes ontstonden tijdens de criminalisering van drugs en zijn inmiddels enorm gegroeid en problematisch geworden. We zijn nu weer op een moment in de tijd beland waarin we de schade van de middelen moeten afwegen tegen schade van de bestrijding.
Een eeuw Opiumwet
Luister ook naar het gesprek dat OVT voerde met Cyrille Fijnaut over wat Nederland kan leren van de Italiaanse omgang met de maffia:
Maffialessen voor de polder
Gerelateerd
