Op expeditie naar het wrak Erebus: door welke hel ging de bemanning?
- Nieuws
- Op expeditie naar het wrak Erebus: door welke hel ging de bemanning?
De 19e eeuw stond bol van heroïsche ontdekkingstochten. Zo ook die van het Britse schip Erebus. Het schip verging in 1847 in het poolijs en werd pas in 2014 teruggevonden. De komende maand proberen onderzoekers opnieuw bij het wrak te komen. "In Engeland willen ze het naadje van de kous weten", zegt maritiem historicus Benno van Tilburg bij Spraakmakers. "Waarom is het schip ten onder gegaan?"
Video niet beschikbaar
Duisternis en tragedie
De Erebus vertrok in 1845 vanuit Engeland. "De expeditie stond onder leiding van Sir John Franklin. Ze waren op zoek naar een noordwestelijke zeepassage naar Azië, boven Canada langs." Dit expeditie vond plaats op het toppunt van het Britse rijk; de Engelse waren bezig de wereld te ontdekken.
De expeditie van de Erebus omvatte eigenlijk twee schepen. De Erebus, wat 'duisternis' betekent en de Terror wat in deze context 'tragedie' wil zeggen. Volgens Van Tilburg gaven ze in die tijd zulke namen aan de schepen om de expeditie kracht bij te zetten, maar duisternis en tragedie werd ook het lot dat de schepen en haar 129 bemanningsleden ten deel viel.
foto: ANP
Sonarbeelden van het wrak
Siberische hel
De schepen komen in 1847 twee winters lang vast te zitten in het ijs. De bemanning had eten voor ongeveer drie jaar bij, dus de Engelse regering weigerde voor het verstrijken van die periode naar haar 129 onderdanen te zoeken. "Het moet een hel zijn geweest," zegt Van Tilburg, "ze zaten daar onder Siberische omstandigheden."
De bemanning stierf één voor een aan de gevolgen van de kou, ziekte en uitputting. In de lente van 1848 besluiten de overgebleven bemanningsleden de schepen te verlaten. De bemanning verviel zelfs tot kannibalisme in een poging te overleven, tot uiteindelijk ook het laatste lid overleed, vertelt Van Tilburg. De inheemse Inuit-bevolking die in het gebied leeft, vond pannen met menselijke resten erin.
Tijdcapsule
De verdwijning van de heroïsche expeditieleider Franklin hield Engeland toen en nu in zijn greep. Omdat het schip in de Poolzee is vergaan, zijn er veel van de spullen in het ijswater bewaard gebleven. "Het wrak is een soort tijdscapsule", zegt Van Tilburg. "De schepen zijn vergaan en alles wat erin zat, is mee naar beneden gegaan. Doordat het zo lang bevroren is geweest, kun je alles wat erin zat nog terug zien."
Een groep Canadese onderzoekers die samenwerkt met de lokale Inuit gaat op zoek naar voorwerpen, en probeert zo helder te krijgen wat er gebeurd is. Van Tilburg hoopt dat de logboeken van Sir Franklin bewaard zijn gebleven. Met de nieuwste technieken zouden zelfs zijn woorden teruggehaald konden worden.
Beelden
Ook waren er twee daguerreotypie's op de schepen aanwezig, een soort voorloper van de camera, vertelt Van Tilburg. "Als deze nog intact zijn in het schip, dan hebben we zelfs beelden vanuit 1845 va deze heroïsche arctische zeereis."
Benno van Tilburg over het Britse schip Erebus
Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers
Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!
