Nederlandse elektriciteitsnetwerk zeer kwetsbaar voor Chinese sabotage via zonnepanelen

De Nederlandse ethisch hacker Jelle Ursem vond online een rondslingerend wachtwoord van het Chinese zonnepanelenbedrijf Solarman, een Chinees bedrijf dat in Nederland voor 42 duizend klanten zonnepanelen beheert. Dat het bedrijf slordig omgaat met wachtwoorden is natuurlijk al erg genoeg, maar de hacker kon nog veel meer met het systeem van het zonnepanelenbedrijf.

Ethisch Hacker

‘Jelle schrok zich rot toen hij erachter kwam wat hij met dat data-wachtwoord allemaal kon doen,’ vertelt Frank Breedijk van het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure, waar de ethisch hacker zich meldde met dit verhaal. ‘Wij zijn een collectief van helpende hackers die kwetsbare systemen vinden en melden bij mensen die daar iets aan kunnen doen.’

‘Met het account van Solarman konden we inloggen op de omvormers van alle locaties op de wereld waar Solarman zonnepanelen heeft. In Nederland gaat het om 42 duizend huishoudens. Op het moment dat je de data van je zonnepanelen kunt lezen op je smartphone, dan betekent dat dat die zonnepanelen upload naar het internet en dat daarna iemand bij jouw apparatuur kan,’ vertelt Breedijk.

‘We hadden in theorie de software die op de omvormers stond kunnen downloaden, aan kunnen passen en weer kunnen uploaden om ze te laten doen wat wij willen. Je kunt dan het hele netwerk platleggen, de zonnepanelen oververhit laten raken of kortsluiting veroorzaken. Via de meterkast van de consument zit China via dit bedrijf met 400 megawat in het Nederlandse elektriciteitsnetwerk. Daarover moet je nadenken of dat wenselijk is.’

Groot risico

Hoogleraar Energie-economie Machiel Mulder noemt het een groot risico: ‘Als je heel veel zonnepanelen tegelijkertijd kunt saboteren heeft dat grote effect op de stroomvoorziening van heel Nederland. Als een groot deel van de zonnepanelen uitvalt, hebben we gewoon geen stroom meer.’ Dat zit zo: ‘Het energiesysteem omvat niet alleen de stroomkabels, maar ook alles wat eraan hangt, ‘legt Mulder uit, ‘Alles samen bepaalt de stabiliteit van het netwerk. Als een belangrijk deel van de productie uitvalt, valt het hele systeem uit.’

Ruim 80 procent van de zonnepanelen in Nederland komt op dit moment uit China. ‘Het is vaak gewoon heel goedkoop, daardoor winnen Chinese bedrijven vaak aanbestedingen. En vaak zijn het ook gewoon innovatieve producten, voor het minste geld,’ legt VVD Tweede Kamerlid Queeny Rajkowski uit. ‘We weten al jarenlang dat we niet naïef moeten zijn over landen als China. Het gaat gewoon om een stad vol aan mensen die zonnepanelen hebben bij dit bedrijf: we zijn in de hele keten naïef geweest, en dat moet veranderen. Misschien moeten we niet alles aan het internet willen hangen’, betoogt Rajkowski.