'Met een schilderij verwijderen ben je de geschiedenis aan het herschrijven'

De Universiteit Leiden verwijderde recentelijk een schilderij van het universitair bestuurscollege uit haar academiegebouw. Dit gebeurde na klachten over de afbeelding, waarop sigaarrokende oudere mannen te zien zijn. De actie veroorzaakte veel ophef in Nederland.

"Je moet daar verschrikkelijk mee oppassen", reageert hoogleraar Rob de Wijk, die lesgeeft op de Leidse universiteit. "Als je het een lelijk schilderij vindt en je vindt dat het wel weg mag, dan is dat prima. Maar als je het doet omdat het gaat om een schilderij met witte mannen - die ook nog een keer sigaren roken, wat ze in die tijd altijd deden - dan ga je de universiteitsgeschiedenis herschrijven."

Een andere tijd

De Wijk stelt dat het verwijderen van het schilderij aantoont "dat je geen idee hebt wat je aan het doen bent, en wat de geschiedenis is van zo’n universiteit."

De hoogleraar tilt de vergelijking met geschiedenis herschrijven naar een breder nationaal niveau: "Herschrijven betekent ook dat als je dat doet met zaken die te maken hebben met de geschiedenis van een land, je niet meer weet die geschiedenis is". Hij vindt dat je daarmee onze hedendaagse waarden toepast op het verleden. "Dat was een andere tijd. En daar moet je respect voor hebben."

'Het woord 'neger' mag gewoon niet meer'

De Wijk benoemt "de discussie die we hadden over schilderijen die in het Rijksmuseum hangen, waar het woord 'neger' in (de titel, red,) voorkwam. Dat mag gewoon niet meer." Hij zegt de gevoelens hierover te begrijpen "maar je bent dus wel bezig je geschiedenis te herschrijven, want zo heette dat schilderij nou eenmaal een paar honderd jaar geleden."

"Ik dacht eerst dat de ophef over het roken ging, maar het gaat blijkbaar over een man zijn", zegt cartoonist Jip van den Toorn over het betreffende schilderij. "Man zijn is ook wel een beetje het nieuwe roken. Maar het is gewoon het College van Bestuur. Dan kan je ook De Vaandeldragers niet meer tonen. Laat het hangen! Ik denk dat je er ook een schilderij met nieuwe Colleges van Bestuur, waar wel vrouwen inzitten, bij kan hangen."