Heeft paus Franciscus de kerk ander gezicht gegeven? 'Sociaal progressief, ethisch wel nog conservatief'

Hij schudde het Vaticaan op, luidde het in verschillende nieuwsbulletins. Maar in hoeverre is dit daadwerkelijk zo? "Het is niet alleen het evangelie breken, maar ook het evangelie leven", zegt Evers, van de Friezenkerk in Rome. "En dat deed hij."

Warme ontmoeting

Luisteraar Merit Boersma is een van de mensen die de paus ontmoette. Maar dit gebeurde per ongeluk. Zij woonde een interview met de paus voor de Utrechtse Daklozenkrant bij dat haar man organiseerde. "Ik was er allesbehalve op gekleed, maar de paus leek er weinig moeite mee te hebben." Ook al is Boersma niet gelovig, heeft Franciscus haar wel degelijk geraakt. "Het voelde zo warm om hem te ontmoeten. Die warmte voel ik nu, tien jaar later, nog steeds." Uit dit interview bleek dat de paus vroeger graag slager wilde worden en dat hij graag dicht bij de mensen stond.

"Het was een mensen-mens." Evers, Heilig Jaarcoördinator van de Friezenkerk in Rome, heeft de paus ook een aantal keer mogen ontmoeten. Afgelopen zondag zelfs nog. "Ik neem met name warmte mee van deze momenten. Hij gaf ieder die hij ontmoette een blijk van erkenning."

Barmhartigheid

"Een boodschap van barmhartigheid en vrede stond altijd centraal", zegt Evers over de uitspraken van Fransicus. Publiekshistoricus Tijmen Dokter is het hiermee eens. "Het is wel een wereldleider. Hij was niet politiek betrokken, maar droeg naar mijn mening wel altijd barmhartigheid uit."

Franciscus werd door meerderen als sociaalprogressief gezien. "Wellicht sociaal progressief, maar ethisch wel nog conservatief", zegt Haroon Ali, columnist en schrijver. "Wel bracht hij het gesprek over homoseksualiteit en de positie van vrouwen binnen de kerk op gang. Maar hij had ook zo zijn uitspraken over abortus. En vrouwen kunnen nog steeds geen priesters worden."

'Huurmoordenaars'

Paus Fransicus noemde vorig jaar doktoren die abortus uitvoerden 'huurmoordenaars'. Alina Chakh van belangenorganisatie AVA ziet in dat de paus voor velen veel heeft betekent en vindt het daardoor lastig haar pijnpunt met Francisus uit te spreken. "Hij zei daarmee dat vrouwen die voor abortus kiezen ook voor een huurmoordenaar kiezen. Het gevoel van vrouwen die al schaamte of een kwelling voelen bij hun keuze wordt zo versterkt. Het voelt daardoor alsof ze iets fout hebben gedaan."

"Zo laat je alsnog een man over het vrouwenlichaam bepalen", zegt luisteraar Lily Godfroy. "Fijn dat hij voor vrede en barmhartigheid staat, maar het zou vreemd zijn als hij dat niet zou doen als paus." Godfroy benoemt ook dat de paus veelgeprezen is voor zijn uitspraken over homoseksualiteit. "Maar daarin is weggelaten dat het over homoseksuelen gaat die god zoeken. Wat aangeeft dat het volgens hem een zonde is om homo te zijn." Godfroy stelt dat de paus vast een aardige man zal zijn geweest, "maar er was wel degelijk her en der een conservatieve gedachtegang op te merken."

Chakh hoopt op een progressieve paus in de toekomst: "Het gaat om daden. Ik hoop dat het conclaaf kan kiezen voor iemand die het sociaal progressieve ook echt kan uitdragen en kan opstaan voor de zwakkeren in de samenleving."