Paus Franciscus 'stelt zich kwetsbaar op' in boek: 'Deelt zijn schaamtes'

Het is niet gangbaar dat een paus een autobiografie voor zijn sterven uitbrengt. "De paus kan daarin doen wat hij wil", zegt Van Geest. Normaal gesproken komt zo'n boek na overlijden pas uit zodat er geen discussie meer mogelijk is. "Maar hij stelt zich op deze manier wel kwetsbaar op."

Emotioneel

De kerkhistoricus las in het boek een boel dat hij nog niet wist. Het is opgesteld door een journalist, maar de structuur is wel herleidbaar tot de persoon die Franciscus is volgens Van Geest. "Het blijkt een heel gevoelige man en huilt veel." Zo vertelt de paus over zijn schaamtes. "Dat doet een paus niet. Pausen schamen zich niet en gaan ook niet dood. Ze worden licht verkouden en dan gaan ze pas dood", grapt de historicus.

De historicus legt uit dat de paus een jezuïet is, wat inhoudt dat hij tot een bepaalde kloosterorde behoort. Deze richt zich veel op intelligentsia en heeft het motto 'groot denken, klein doen'. Zo houdt de paus volgens Van Geest de wereldpolitiek nauwlettend in de gaten en spreekt hij daar veel over. "Maar hoewel hij die grote lijnen in de gaten houdt, heeft hij ook oog voor de kleine, concrete en individuele armen."

Eigenzinnig en vooruit

Paus Franciscus heeft een zeer eigenzinnige werkwijze in vergelijking met zijn voorgangers, waarbij hij zich niets aantrekt van protocollen. Zo benoemde hij voor het eerst een vrouw op een toppositie in het Vaticaan. Zuster Simona Brambilla is niet de eerste vrouw met een hogere functie, maar zo'n topfunctie ging nooit eerder naar een vrouw. "Hij benoemt vrouwen op plekken waar vroeger kardinalen op benoemd werden."

De katholieke kerk blijft echter een aartsconservatief instituut, al gaat de paus hier op praktische wijze mee om. "De overtuiging die ten grondslag ligt aan abortus en euthanasie is dat het leven een geschenk is en dat je dat niet zomaar mag krijgen", zegt Van Geest. "Maar hoe ga je daar vervolgens mee omgaat is de vraag. Deze paus is van de praktische aanpak, waardoor hij op een heel andere lijn ligt dan de doctrinebouwers en de theoloog. Hij relativeert de wetenschap ernstig en in zijn geval neem ik dat ter harte."

Onomkeerbaar?

Nu deze paus zijn vernieuwingsdrang gedurende zijn tijd aan de top al heeft doorgezet, heerst er de vraag of het ooit teruggedraaid zal worden na zijn pausschap. Maar dat zal volgens Van Geest niet snel gebeuren. "Achter een aantal dingen kun je nu niet meer langs", zegt de kerkhistoricus. "Je kunt nu bijvoorbeeld niet meer geen vrouwen op topfuncties benoemen in het Vaticaan, want dan verliest de paus, en tevens ook de kerk wereldwijd, geloofwaardigheid."

Hope, de autobiografie van Paus Franciscus, is vanaf morgen verkrijgbaar in de boekenwinkels.