'Alles wat we leren en ervaren, komt voort uit onze relaties met anderen'
- Nieuws
- 'Alles wat we leren en ervaren, komt voort uit onze relaties met anderen'
Het grote thema bij Mohamed Yusuf Boss is verbinding: contact maken tussen mensen en werelden. De danser, choreograaf en theatermaker won dit jaar de BNG Dansprijs met Líx. De voorstelling grijpt terug naar zijn Somalische roots en bestaat voor een deel uit de weerslag van interviews die hij had met leden van de Somalische gemeenschap in Nederland. "Mijn voorstellingen gaan erover hoe ik mij verhoud tot mijn omgeving. Wat is het idee dat een ander van mij heeft, wat is die relatie tussen mij en de ander?", vertelt hij in Kunststof.
Mohamed Yusuf Boss, danser - Kunststof
'Iemand is iemand, door andere mensen'
Yusuf Boss is oprichter van het platform X_Yusuf_Boss. De X staat voor de ander, voor alles wat de ander bijdraagt. "In Ubuntu staat medemenselijkheid centraal: iemand is iemand, door andere mensen", vertelt Yusuf Boss. "Alles wat we leren en ervaren in de wereld komt voort uit onze relaties met anderen.
'Each one, teach one' is daarnaast een stelregel uit de hiphop: als je iets komt ophalen, leer je tegelijk ook iets. Nieuwsgierig en open zijn, voelsprieten hebben voor wat er om je heen gebeurt. Dat komt uit schaarste voort; als je niet de kans krijgt of geen middelen hebt, moet je het zelf leren als autodidact, of als groep. Dan heb je elkaar nodig."
Individualisme in het westen
Kunst, cultuur en dans kunnen een tegengeluid bieden aan het individualisme in het westen. "Dat confronteert me meer, omdat ik vanuit Somalië een wij-cultuur gewend ben. Ik heb twee jonge kinderen. Identiteit is superbelangrijk en het is ook best spannend. Maar het collectieve mist daarin soms. Daarin ligt voor mij de noodzaak van de dingen die ik doe.
De herinneringen die ik heb van Somalië bestaan voor het grootste deel uit foto’s. In foto’s liggen herinneringen opgeslagen. Zo zit het met iedereen: Je geschiedenis ligt niet achter je, maar zij ligt in je opgeslagen. Daar ben ik naar op zoek gegaan."
'Hoe ik mij verhoud tot mijn omgeving?'
De voorstelling Líx is een ode aan de mens die heel wil zijn, maar het niet is. Hoe zit dat bij Yusuf zelf? "Ik heb altijd gevoel gehad dat ik hier welkom was en toch niet werd gezien voor wie je bent. Als je in Somalië komt, praat iedereen Engels tegen je. Dat is pijnlijk, je wordt niet herkend als Somalisch. Hier heb ik dat ook. Mensen hebben een idee over mij, naar hoe ik eruit zie. Maar dat is niet wie ik ben. Dat is best confronterend.
Ik heb geleerd om flexibel te zijn, meerdere versies van mezelf te laten zien. Mijn voorstellingen gaan erover hoe ik mij verhoud tot mijn omgeving. Wat is het idee dat een ander van mij heeft, wat is die relatie tussen mij en de ander? Ik ben een zwarte man. Maar de geschiedenis die ik meedraag is heel anders dan van iemand die bijvoorbeeld uit Suriname komt."
De Somalische cultuur
"Tegelijk verhoud ik me tot Somalische mannen van de eerste generatie. Die soms minder geoefend hebben in de omgang met de westerse cultuur. Ik merk hoe snel de Somalische cultuur kan verdwijnen, de orale traditie. Daar zit voor mij een verantwoordelijkheid.
Toen we in Nederland kwamen werd onze eerste aanvraag afgewezen. Als je dat interview met mijn moeder nu terugleest, kom je erachter dat wat zij zei allemaal verkeerd werd uitgelegd, of in elk geval door een andere bril werd bekeken. Alsof men zeggen wou: bewijs maar eens dat je genoeg leed hebt meegemaakt om hier te mogen zijn."
Gerelateerd
