Oud-theaterdirecteur Melle Daamen luidt noodklok over crisis in de cultuursector

Crisis

Melle Daamen (62) wordt wel de kunstpaus op sneakers genoemd. Jarenlang was hij directeur van grote culturele instellingen als het Mondriaan Fonds, de Amsterdamse Stadsschouwburg en Theater Rotterdam. Ook was hij kroonlid van de Raad voor Cultuur, het wettelijk adviesorgaan voor de regering op het gebied van kunst, cultuur en media. Inmiddels is hij met prepensioen, mede door de diagnose van Parkinson.

Deze week verschijnt zijn boek Grazen boven in het kunstgras, het falen van het Nederlandse kunstbeleid, waarin hij de crisis in kunst durft te benoemen.

Afhakend en vergrijzend publiek

"Het is mijn wens om de discussie op gang te brengen. Discussie over de crisis in de kunst is broodnodig. Er is sprake van afhakend en vergrijzend publiek en de aansluiting met de jongere generaties wordt gemist. De jongeren gaan de strijd ook niet meer aan om de subsidies. Ze gaan de straat op, gaan online, maken daar de mooiste dingen voor een klein beetje geld.

Ik vind dus ook niet dat ik in de positie ben om te gaan roepen wat er moet veranderen en gebeuren, dat moeten de jongeren zelf gaan doen. Zij zijn aan zet. We moeten ontzettend oppassen dat we niet onze cultuur gaan opdringen aan die jongere generatie. Dat we het pas goed vinden als zij Wagner ook prachtig vinden. Misschien gaan ze Wagner nooit prachtig vinden, misschien gaat dat nooit lukken. Zij houden van spoken word of rap, maakt niet uit.

Als ik staatssecretaris was, zou ik met jonge makers gaan praten. En discussiebijeenkomsten met de hele sector gaan organiseren."

Probleem: overaanbod

Daamen beschrijft in zijn boek dat de kunstsector het lastig vindt om de crisis te benoemen, het is not done om met negatief nieuws naar buiten te komen. Men steekt liever de kop in het zand. Er heerst een grenzeloos vooruitgangsdenken en optimisme in de kunstwereld en zo wordt er ook naar buiten getreden. Ondertussen wordt er geworsteld met een te groot kunstaanbod en/of afnemende belangstelling, maar dat is amper bespreekbaar.

"Men praat niet graag openlijk over het falen. Maar het is een feit dat zowel voor de coronapandemie als daarna de zalen veelal leeg bleven. Men zou weer smachten naar cultuur na corona, maar dat bleek dus niet het geval te zijn. Restaurants en evenementen doen het fantastisch, maar de theaters en de musea zijn behoorlijk leeg. Dat komt mijn inziens door het overaanbod."