Cultuur & Media
KRO-NCRV

De taal van Even tot Hier-cabaretier Jeroen Woe: 'Scherp van tong, ad rem en direct'

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. De taal van Even tot Hier-cabaretier Jeroen Woe: 'Scherp van tong, ad rem en direct'

Hij maakt de helft uit van het cabaretduo Van der Laan & Woe en is het meest bekend van het programma Even tot hier. Jeroen Woe is als liedjesmaker en cabaretier veel met onze taal in de weer. "Zijn antwoorden zijn vaak erg ad rem en direct", zegt René Appel, schrijver en taalwetenschapper, bij De Taalstaat.

TS Rene Appel

Even tot hier is weer terug op de buis. Het werd al bekroond met een Gouden Televizierring en een ere Nipkowschijf en dat is niet voor niks. Het programma heeft een snel en gevat ritme met satire en humor.

Even tot hier

"Vaardig en snel van tong. Vol 'cross-talks' en het duo is goed op elkaar ingespeeld", stelt Appel. Wanneer hij op Woe wijst, valt hem een sterke intonatie op. "Het is de kunst om deze niet te overdrijven, maar net dat extra stootje te geven. Zodat de juiste sfeer gecreëerd wordt."

'Tussenwerpsels'

In tegenstelling tot de ingestudeerde stukken, klinkt de spontane taal van Woe een stuk brokkeliger, maar alsnog sterk. Zo voegt hij het tussenwerpsel 'ja' veel toe aan zinnen. "Hij heeft niet direct de woorden klaar die hij wil zeggen", zegt Appel. Ook is Woe de term 'zeg maar' niet vreemd. "Een stopwoordje dat begin deze eeuw ontstond, al heeft het niets met de wisseling van de eeuw te maken, dat ook Woe erg vaak gebruikt."

Evenals de term 'soort van', stelt Appel. "'Soort van' betekent dat iets dan niet letterlijk is, maar ongeveer. Al voegt het in deze context weinig aan de betekenis van een zin toe."

'Bere'...

'Beregeestig', 'beregezellig' en ga zo maar door. Woe gebruikt het woord 'bere' met enige regelmaat als versterkend voorvoegsel, zo blijkt uit de podcast Liedjeslust van Dolf Jansen. "Er zijn een boel gebruikelijkere voorvoegsels te gebruiken, al wordt 'bere' veelal gebruikt door mensen rond de 40 jaar", analyseert de taalwetenschapper. Woe valt met zijn leeftijd van 44 precies binnen deze categorie.

Alsnog erg at rem

De eerder genoemde toevoegingen verslappen de antwoorden van Woe niet. "Zijn antwoorden zijn vaak erg ad rem en direct", analyseert Appel. De taalwetenschapper omschrijft Woe als een cabaretier die gebruik maakt van typische cabarettegenstelling en sterke articulatie. "Zo krijgen zijn grappen de kans om goed te vallen."

KRO-NCRV
Bij KRO-NCRV geloven we dat de samenleving rechtvaardiger, eerlijker, groener en liever kan.
Maak morgen mee, KRO-NCRV.

Ster advertentie
Ster advertentie