Een reis door je eigen angsten in confronterend spookhuis
- Nieuws
- Een reis door je eigen angsten in confronterend spookhuis
[AVROTROS] Donkere kamers, een wagentje dat je door het huis leidt, spannende muziek: het spookhuis van regisseur Dries Verhoeven komt in eerste instantie over als een spookhuis zoals zovelen. Maar waar het in andere spookhuizen demonen, spoken en andere vreemde figuren zijn die ons de stuipen op het lijf jagen, zijn het hier de confrontaties met hedendaagse onderwerpen die zorgen voor een angstig onderbuikgevoel. Tjitske Mussche waagde voor Nooit Meer Slapen een ritje door Phobiarama, de voorstelling die zich afspeelt in dit spookhuis van het Holland Festival.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
We horen speeches van Rutte en Wilders en berichtgeving van internationale media over het gevaar van de Islam, radicalisering en terrorisme. Onderwerpen waar de media gretig op inspelen en op die manier het angstgevoel in onze samenleving voeden. Je hoeft maar een krant open te slaan of een willekeurige nieuwssite te bezoeken, of je wordt geconfronteerd met berichten over mogelijke aanslagen.
'Wees op je hoede'
Maar is de angst die wordt gecreëerd wel reëel? We worden immers voornamelijk geconfronteerd met mogelijk gevaar, niet met concreet gevaar. Wat voor effect heeft deze constante angstwekkende berichtgeving op onze waarneming en gevoel van veiligheid? Verhoeven: “We beschikken allemaal over angstreceptoren. Die zogenoemde amygdalae waarschuwen ons voor gevaar en zorgen ervoor dat we binnen een fractie kunnen bepalen of we moeten vluchten. Met andere woorden: zonder deze receptoren zouden we vaak te laat reageren op het moment dat we aangevallen worden.” Maar doen ze in de huidige tijd hun werk wel?
Ruimte in spookhuis van Phobiarama
Verhoeven: “We leven in een tijd waarin we continue gewaarschuwd worden voor zowel reële als irreële dreiging. Onze angstreceptoren kennen dit onderscheid echter niet en reageren op beide signalen op precies dezelfde manier, waardoor ze overprikkeld raken. Ze ontvangen via de media immers dagelijks signalen dat we op onze hoede moeten zijn.” Kortom; onze waarneming raakt vertroebeld. Kunnen wij in deze angstcultuur ons hoofd nog wel koel houden?
Aantrekking tot huiver
Volgens Verhoeven raken we zelfs verslaafd aan dit gevoel van angst. We vinden het lekker om te huiveren. Denk bijvoorbeeld aan een ritje in de achtbaan of het kijken naar een horrorfilm. Huiver en angst intrigeren. Verhoeven: “Waarom blijven we naar het scherm kijken wanneer er een groteske aanslag plaatsvindt, zoals een vliegtuig dat zich in een toren boort? De nieuwsmedia geven ons die beelden steeds opnieuw, omdat ze weten dat wij blijven kijken.”
Verhoeven wil met zijn voorstelling mensen confronteren met het effect van de berichtgeving op onze manier van denken. Hoe we reageren met ons onderbuikgevoel in plaats van ons gezond verstand en hoe ons beeld verkleurd raakt. Hij wil dat de bezoeker zich afvraagt of hij onbevooroordeeld kan kijken naar wat hij ziet.
Een spookhuis met een confronterende boodschap dus. Phobiarama is tot en met 20 juni te bezoeken op het Holland Festival in Amsterdam.
Gerelateerd
