Willem de Haan: 'Ik ben altijd gewend geweest om continu te omschrijven wat ik zie'

"Als de lucht te helder is, gebeurt er ook niks"

Het werk van de Haan nodigt de kijker uit om vragen te stellen over wat echt is en wat in scène is gezet. Een goed voorbeeld hiervan is een werk van Willem uit 2018, genaamd 'Beach Day'. Het is een foto waarop een man in een korte broek op het strand te zien is. Hij heeft een protestbord in zijn hand, tegen een strakblauwe lucht en op dat protestbord staat diezelfde strakke blauwe lucht, maar dan met een wolk. "Dat grote bord zorgt natuurlijk voor een schaduw op het strand, waar precies een vrouw op haar badlaken ligt", vult de Haan aan.

De Haan legt uit dat dit werk steeds van betekenis verandert en voor hem een speelse manier is om de interpretatie van de toeschouwer uit te dagen. Het protestbord met de wolk kan bijvoorbeeld gezien worden als een uiting van iemand die niet tegen het perfecte strandweer kan. "Als de lucht te helder is, gebeurt er ook niks," zegt hij. "Tegelijkertijd kun je je voorstellen dat het meisje dat in de schaduw ligt, om die service heeft gevraagd, alsof je je eigen wolk kunt huren op het strand om jezelf tegen de zon te beschermen." Voor De Haan gaat het erom dat de kijker begint te twijfelen aan de werkelijkheid van de situatie. "Die twijfel die je als kijker hebt waarbij je niet zeker weet wat er allemaal in scène is gezet, die vind ik heel aantrekkelijk."

'Motor Home' nu in Amersfoort te zien

Op dit moment is zijn werk 'Motor Home' te zien bij Museum Flehite in Amersfoort. "We zien een dakje van een huis dat uit de stadsgracht steekt, en aan een van de uiteinden hangt een buitenboordmotortje", beschrijft De Haan. Het is dus een ondergelopen huis zoals we dat kennen van beelden van de watersnoodramp in Zeeland, maar dan met een kleine toevoeging van Willem de Haan. "Door zo’n motortje aan dat dak toe te voegen, geef je toch een beetje hoop of autonomie terug aan degene die in die schrijnende situatie vastzit op dat dak." "Het is ook een soort ontwerp voor het huis van de toekomst. Dat je er maar op voorbereid moet zijn, in hoeverre dat kan."

Op jonge leeftijd al een vertaler van visuele waarnemingen

Wat opvalt is dat Willem de Haan zijn visuele waarnemingen uitzonderlijk goed kan omschrijven. Hij vertelt dat hij daar als kind een soort training in heeft gehad, doordat hij opgroeide met een blinde moeder. "Ik ben altijd gewend geweest om continu te omschrijven wat ik zie", vertelt hij. Hij herinnert zich hoe hij op driejarige leeftijd net had leren tellen, samen met zijn moeder de bus nam en haar moest helpen met het kiezen van de juiste bus. "Ze moest mij vragen; er komen twee bussen tegelijk, bus drie en vier. Welke is bus drie?", vertelt hij. "Op die manier raak je heel erg gewend aan continu omschrijven wat je ziet, want je bent niet alleen je eigen ogen."