Metershoog beeld van Lenin in Oost-Groningen: hoe kwam het daar terecht?

Het grote bronzen beeld van Lenin is in bezit van Henk Koop. Dat is de man achter 'Koop Tjuchem', een groot bouwbedrijf. "In de jaren '90 kocht hij ooit eens een vliegveld in voormalig Oost-Duitsland. En zoals hijzelf zegt, 'daar was een probleempje bij'", legt Pieter van Os uit. Van Os maakte een podcast over het standbeeld voor NRC Vandaag met de titel: De zwervende Lenin van Oost-Groningen.

Negen meter lang Leninbeeld

Het probleempje was een negen meter lang probleem. "In een hangar lag namelijk languit Lenin. En die kocht hij er dus bij en die heeft hij naar Oost-Groningen gebracht", vertelt Van Os. Het bronzen gevaarte heeft een enorme waarde, zegt Van Os: "Als je het laat omsmelten, kun je er 80 of 90 duizend euro voor krijgen."

In de gemeenteraad van Oldambt, een plaats in dezelfde provincie, zitten drie leden van de Verenigde Communistische Partij. Jan Kenter is daar één van. Hij wil het Leninbeeld een mooiere plek geven: "Wij willen hem graag terug hebben naar het gebied waar hij thuishoort. Namelijk op de weg naar Finsterwolde. (...) Daar is een hele mooie rotonde en daar willen wij hem graag opzetten." De arm van Lenin zou dan moeten wijzen naar het nieuwe kapitalisme (Blauwestad) terwijl het staat in de rode driehoek, de bakermat van het Oost-Groningse communisme.

Communisme in Oost-Groningen

Lenin is natuurlijk niet onomstreden als grondlegger van een regime dat mensen onderdrukte. Waarom dan toch dat beeld op een prominente plek? "Ik denk dat hij thuishoort bij het verleden van Oost-Groningen", zegt Kenter. "Je moet hem niet plaatsen in het nu, maar wijzend naar het verleden en de toekomst toe." Kortom: niet om Lenin te eren, maar om het gesprek over dit verleden van de streek te voeren. "Wij zijn niet communisten die allemaal met een Kalasjnikov rondlopen, naar dezelfde kapper gaan, en hetzelfde overhemd aanhebben", aldus Kenter. "Wij wonen hier en wij weten wat het communisme heeft betekent in deze regio. En nog steeds betekent."

Voor zijn podcast is Pieter van Os naar Henk Koop gegaan. Volgens Van Os is Koop in dit verhaal de kapitalist. Hij is niet vrijgevig, zoals Koop zelf zegt: het beeld kan wel overgekocht worden.