Tim den Besten: 'Een leerling de klas uitsturen is het grootste falen voor jezelf'

In Nooit Meer Slapen spreekt Pieter van der Wielen met Tim den Besten over zijn ervaringen voor de klas.

{podcast audio="126625" caption="Tim den Besten over 100 dagen voor de klas" }

Een nieuw experiment

Tim den Besten en zijn collega Nicolaas Veul maakten al eerder documentaires gemaakt waarvoor ze zich helemaal onderdompelden. Ze maakten films die zowel een experiment zijn en tegelijkertijd ook een maatschappelijk probleem of fenomeen behandelen. Zo ontstond ook 100 dagen voor de klas.

"We wilde het onderwijs van binnenuit onderzoeken", vertelt Den Besten. "Je hoort altijd van alles over het onderwijs, maar altijd van buitenaf. Voor deze serie wilden we hetzelfde traject volgen als de zijinstromers, dat zijn mensen die bijvoorbeeld stoppen bij een bank en dan voor de klas gaan staan."

Ze zouden voor de serie als 'speciale stagiairs' aan de slag gaan en zo in een snelkookpan terecht komen. "Alleen zo kom je de dingen tegen die elke beginnende leraar ervaart."

Ander werk van Tim en Nicolaas

Het documentaireduo kun je kennen van de serie Oudtopia, waarin ze samen een maand in een verzorgingshuis woonden. Ze maakte de documentaire Een man weet niet wat hij mist waarin Tim als homoseksuele man gaat ontdekken hoe het is om seks te hebben met een vrouw. Ook maakten ze samen Superstream Me, een experiment waarin hun levens non-stop online werden gestreamd.

De laatste jaren werkten ze ook afzonderlijk van elkaar. Zo maakte Den Besten het programma Tims ^ tent, waarin hij met uiteenlopende gasten een dag op een camping of bungalowpark doorbracht.

Een grote spiegel

"Ik ben in het begin, eind augustus, als mezelf voor de klas gaan staan: als de jolige clown Tim. Ik dacht: 'ik ga dit klusje wel even klaren'. En daar heb ik eigenlijk de hele periode lang last van gehad", vertelt Den Besten.

Mededocenten vertelden dat leerlingen hen vóór de kerstvakantie mochten haten, en dat daarna de leerlingen pas van hen mochten gaan houden. "Daarmee bedoelden ze dat je heel streng moet beginnen en later misschien de teugels kunt laten vieren." Maar 'Meneer den Besten' begon totaal verkeerd om.

"Ik wilde graag vrienden zijn met de leerlingen, ik wilde dat zij mij leuk en aardig zouden vinden." Hij ontdekte dat hij zijn innerlijke leraar moest vinden om echt les te geven. "Ik heb altijd lekker gefladderd. Want aan die karaktereigenschap heb ik normaal gesproken heel veel. Maar dat werkte nu opeens niet meer, het werkte zelfs tegen me."

De juiste toon

Het was voor het duo geen gemakkelijke zoektocht naar de juiste toon en houding die ze tegen de leerlingen aan zouden slaan. Hoe streng moet je zijn, en hoeveel humor moet je toestaan? "We hebben het heel moeilijk gehad met het eruit sturen van leerlingen", vertelt Den Besten. "Die leerlingen zitten daar om les te krijgen, om iets te leren. En als je iemand eruit stuurt voelt dat als persoonlijk falen."

Maar ondanks grote stress en moeilijke momenten leerden 'Meneer den Besten' en 'Meneer Veul' erg veel. "Als ik ooit weer les zou geven zou ik totaal anders beginnen. Nu, tijdens de montage, kijk je naar de eerste versie van jezelf als leraar, inmiddels zijn we wel gepokt en gemazeld. Niet dat ik nu een hele goede leraar ben, maar ik zou het wel echt anders doen."

De serie 100 dagen voor de klas is vanaf donderdag 16 april te zien om 20.50 uur op NPO 3 en terug te kijken via NPO Start.

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.