We kunnen veel leren van de zelfredzaamheid van Nigeria

"Twee op de vijf Afrikanen komt uit Nigeria. Het is een enorme smeltkroes van zo’n 250 etnische groepen die ooit bij elkaar zijn gestopt en het nog steeds niet allemaal even goed met elkaar kunnen vinden.

Zelfredzaam

"Ik dacht dat ik redelijk was voorbereid toen ik in Lagos ging wonen, ik was al veel in Afrika geweest als journalist. Ik wist dat er vaak geen stroom was, dat er problemen waren met water. Maar wat ik niet wist, is hoezeer de burgers daar verschillen van de mensen in Nederland, omdat ze gewend zijn om niet te kunnen rekenen op de overheid. Dus zodra er iets misgaat, denken zij: hoe kunnen we dat zelf oplossen.

Toen er bij mij voor het eerst geen water meer uit de kraan kwam, ging ik bellen met het waterbedrijf. Dat verbaasde mijn buren, zij hadden allang twee, drie oplossingen bedacht en hadden alweer water."

Onderwijs

Openbaar onderwijs is er wel in Lagos, maar zo slecht van kwaliteit, dat iedereen die het zich kan veroorloven zijn kinderen naar een privéschool stuurt. Op werkelijk iedere hoek van de straat is wel een privéschool. En ook de marktvrouw en de automonteur sturen hun kinderen naar zo’n privéschool om ze maar niet naar het openbaar onderwijs te hoeven doen. Dan heb je als overheid gefaald, denk ik. Als je je kinderen, de nieuwe generatie, geen goede start kunt geven, hoe moet je dan überhaupt verder

In de reclames op de radio in Nederland hoor je steeds vaker spotjes voor bijlessen en privéonderwijs. Dat hoorde je tien jaar geleden nog niet zo. Ik vind het wel zorgwekkend als er een middenklasse is die zich met geld uit de problemen kan kopen. Vergelijkbaar met de wachtlijsten in de zorg: je kunt wel naar het buitenland, naar een privékliniek. Maar dan is de massa die naar Den Haag gaat en zegt: ‘we moeten dit beter doen’, steeds kleiner."

Het vergeten continent

Afrika wordt in de journalistiek wel het vergeten continent genoemd. "Het is ook wel een soort schatkist", vindt Femke. "Er zijn zoveel verhalen die blijven liggen. Zoveel ándere verhalen. Ik ben net op reportage geweest in Noordwest Nigeria waar Lassakoorts een bepaalde periode in het jaar een groot probleem is. Het is een virusziekte, vergelijkbaar met ebola. Er zijn in dat gebied twee keer zoveel doden gevallen door Lassakoorts dan door corona, maar daar is veel minder aandacht en geld voor."

'Leven kost veel tijd in Lagos'

"Waarom er zo weinig aandacht is voor Nigeria komt ook omdát het zo’n doe-het-zelf maatschappij is. Nigeria heeft de reputatie dat het geen makkelijk land is om je te vestigen. Alleen al de stroom bijvoorbeeld ik heb maar de helft van de dag stroom in Lagos. Dus ik heb een aggregaat, zonnepanelen, een grote batterij die staat op te laden als ik wel stroom heb.

Leven kost veel tijd in Lagos. Je hebt niet alleen plan B nodig, maar ook plan C, D en E als al die andere plannen mislukken. En dat heb je niet alleen op het gebied van elektriciteit, maar ook van water, veiligheid: een hele hoop dingen waar je hier in Nederland helemaal niet bij stilstaat."