Erdal Balci: 'Om het individu te vinden, moest ik terug naar Turkije'

Erdal Balci (52) is columnist van De Volkskrant, maar vooral ook schrijver. In De gevangenisjaren, zijn nieuwsteroman en zijn derde in het Nederlands, vertelt hij het verhaal van een jongetje van 11 dat vanuit het arme Turkse Ardahan terechtkomt in Utrecht.

Beklemming

Dat jongetje is Balci zelf. Hij probeert zich te ontworstelen aan de wetten en regels die hem door de Turkse gemeenschap worden opgelegd. Om aan de beklemming te ontkomen, gaat Balci juist terug naar zijn geboorteland, waar hij meer vrijheid vindt dan in de Turkse gemeenschap in Nederland.

"Men denkt misschien: hoe kan men in Turkije vrij worden?", vertelt Balci. "Ik weet dat overal in de wereld individuen zijn, en daar ging in naar op zoek."

Europeaan als individu

'Europeanen' noemt Balci die individuen. "In de loop der eeuwen is in Europa een nieuwe mens ontstaan: het individu dat zich niet laat onderdrukken door de groep, maar zich ook niet in eigenbelang verliest waardoor die de groep schaadt. Dat is in mijn ogen de Europeaan."

"Ik zocht naar die Europeaan, als kind, als tiener, als twintiger", gaat Balci verder. "Ook door de Nederlanders ben ik destijds teruggeduwd in mijn eigen groep. Dat was eigenlijk het grootste probleem. In Turkije heb ik de Europeanen in de grote steden opgezocht en van ze geleerd, mezelf ontwikkeld en kunnen ontplooien."

Invloed op taal

Balci is zich ervan bewust dat zijn Turkse afkomst ook zijn Nederlands beïnvloedt als schrijver. "Er is een gevaar dat ik teveel barok zou toepassen in mijn schrijven. Maar ik ben Nederlands genoeg om niet in die val te trappen."

Zijn achtergrond is tegelijkertijd een verrijking voor zijn taal. "Ik maak wel gebruik van mooie gezegdes en spreekwoorden uit het Turks. Als het slecht gaat met de zaken bijvoorbeeld, dan schrijf ik: de winkelier jaagt op vliegen. Of: er werd honing op mijn lippen gesmeerd en ik ging weer verder."

De Taalstaat (KRO-NCRV)

Frits Spits presenteert iedere zaterdag tussen 11:00 en 13:00 uur De Taalstaat op NPO Radio 1. Een vrolijk en informatief programma over, je verwacht het niet, de Nederlandse taal. Frits Spits interviewt bekende schrijvers, dichters en muzikanten, ingewikkelde taalkwesties worden beantwoord en 'vergeten' woorden worden verzameld. Volg De Taalstaat op Facebook en Twitter.