De neo-Ottomaanse droom van de Turkse president Erdogan

Gisteren stelde Frankrijk het criminele gedrag van Turkije - zoals Frankrijk het noemt - aan de orde bij een EU-beraad van ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel.

Transitie Turkije

Filosoof en politicoloog Haroon Sheikh plaatst het incident in een groter kader. "Turkije gaat een soort transitie door", zegt hij in Spraakmakers. Lang is Turkije een soort Oosterse flank van het Westen geweest en had het ambities bij de Europese unie te komen. Sinds Erdogan aan de macht is, is dit thema naar de achtergrond verdwenen.

Neo-ottomanisme

"Het land is zich aan het herpositioneren", zegt Sheikh. "Niet meer als post van het Westen, maar als het centrum van een regionale machtsstructuur waar Turkije weer dominant is."

Dit beleid heeft zelfs een naam: neo-ottomanisme, waarbij teruggegrepen wordt naar de oude glorietijd van het Ottomaanse rijk. "Dit rijk was immens en strekte zich uit van Wenen enerzijds tot aan Saudi-Arabië anderzijds en zelfs tot aan Libië in Noord-Afrika."

Verkiezingen

Voormalig Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm denkt dat Erdogans neo-Ottomaanse ambitie voornamelijk gedreven wordt om prestige op te bouwen in eigen land. "De verkiezingen komen eraan en hij heeft successen nodig."

Turkije staat er economisch slecht voor en krijgt enorme klappen op het gebied van toerisme en corona. "Als het intern niet goed gaat, zoek je een extern excuus om interne cohesie te krijgen", zegt Van Uhm. "Dit lijkt daar veel op."

Escalatie

Blijft dit specifieke conflict bij spierballentaal of gaat dit escaleren? "Tot nu toe is niemand erbij gebaat om dit te laten escaleren", zegt Sheikh. Toch is hij er niet gerust op. "Er is wel een neiging om steeds verder te provoceren."

Bij dit conflict hebben de Turken en het Franse schip op hun radar gezet alsof ze gaan aanvallen. "Het is allemaal pochen geweest, maar iemand hoeft dat maar verkeerd in te schatten." Volgens Sheikh is niemand uit op escalatie, maar is dat makkelijk mogelijk als iemand een vergissing maakt.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.