'Zelfs de gewone man denkt twee keer na voordat hij iets online zet'

Wat is er nou precies gebeurd met Merve Taskin? Ercetin legt het uit: "Merve is een hele populaire influencer in Turkije met een half miljoen volgers, zij was in augustus op vakantie in Amsterdam. Zij is naar het Seksmuseum geweest en heeft daar wat foto’s van gepost op haar account. Nu blijkt dus dat zij een gevangenisstraf kan krijgen voor die foto’s."

Hoge straffen

Morgen moet Taskin voor de rechter verschijnen en hoe het zal aflopen is maar de vraag: "Het kan met een sisser aflopen zoals we dat weleens hebben gezien bij soortgelijke zaken, maar ze kan ook een celstraf of een geldboete krijgen", aldus Ercetin.

Het zijn niet alleen Turken zelf die gevaar lopen. Murda, de Nederlandse rapper van Turkse komaf, is vorige week maandag op het vliegveld in Istanbul opgepakt. Zijn aanklacht? Het verheerlijken van drugs in zijn songteksten. "Hij heeft een absurd hoge straf geëist gekregen: 10 jaar", vertelt Ercetin. Hoe dit precies zal aflopen, is nog niet zeker. De zaak loopt nog.

Couppoging 2016

Volgens Tunali, voorzitter van Röportaj, een stichting wat zich inzet ter bevordering van de persvrijheid in Turkije, is er heel veel aan de hand in Turkije. "Wat we nu horen over Murda en Merve, is iets wat ook heel erg binnen het land speelt en gebeurt", aldus Tunali. "Na de mislukte couppoging in 2016 zijn heel veel journalisten vervolgd en veel media-organisaties zijn gesloten."

Men kon het werk niet meer zonder problemen doen in Turkije. Een voorbeeld heeft Tunali: "Er is een Turks-Koerdische journalist die al 6 jaar gevangen zit. Hij deed namelijk verslag van een speciale operatie van politie-eenheden die bouwvakkers mishandelden. Nou, hij is dus Koerdisch, dan word je al meteen gezien als iemand van een terreurorganisatie. En dus vervolgd."

De beperking van de vrijheid is toegenomen na de mislukte couppoging in 2016. Ercetin licht het toe: "Je kon voor de couppoging nog honderden aanklachten tellen. Nu zijn het er echt duizenden. Die kunnen soms met een sisser aflopen, maar het kan ook erg worden. Mensen worden hier ook echt angstig van. Ze denken dan twee keer na over wat ze posten of zeggen. Je ligt nu heel erg onder een vergrootglas. Mensen gaan bij zichzelf al een soort zelfcensuur toepassen."

Twee keer nadenken

Niet alleen influencers en rappers zijn de klos, je hoeft geen publiek figuur te zijn om in de problemen te komen. Ook daar denken ze na: "Niet alleen de mensen uit de creatieve sector, zelfs de gewone man denkt twee keer na voordat hij iets online zet", benadrukt Ercetin.

Tunali beaamt dit, maar dacht er eerst wel een klein beetje anders over: "Ik heb jaren als correspondent gewerkt in Turkije. Eerst dacht ik nog dat je makkelijker doelwit was als je een Turkse nationaliteit hebt. Maar Murda had ook geen Turkse nationaliteit, dus nu maak ik me wel meer zorgen eigenlijk."

Ercetin deelt de zorgen van Tunali. Als journalist bij de NOS merkt ze dat er overal angst is. "Wanneer wij bij de NOS iets Turkije-gerelateerds willen doen en sprekers zoeken, krijgen we met weerstand te maken. Men wil nog op vakantie gaan naar Turkije of nog naar familie gaan en wil zich dan liever niet uitspreken", legt Ercetin uit. Het kan namelijk maar zo zijn dat je op het vliegveld in Turkije wordt opgepakt als je verkeerde uitspraken doet.