Theatermaker Sadettin Kırmızıyüz: 'Mijn vader zei altijd: Wat er ook gebeurt, wij zijn gewoon Nederlanders'

"Die migratiegeschiedenis van mijn vader en van mensen zoals mijn vader is een essentieel intrinsiek onderdeel van de Nederlandse geschiedenis", begint Sadettin. Zijn vader kwam in 1972 naar Nederland. "Mijn vader kwam mee met zijn eigen vader, omdat hij uit een instabiele familiesituatie kwam. De eerste jaren van zijn leven groeide hij op bij zijn grootmoeder, zonder te weten dat zij zijn oma was – hij dacht dat zij zijn moeder was."

"Opeens, van de ene op de andere dag, werd hij opgehaald door zijn vader en kwam hij in een nieuw huis terecht, met andere kinderen en een vrouw die zijn echte moeder bleek te zijn. Dat was natuurlijk een onhoudbare situatie. Na enkele jaren begon mijn opa regelmatig heen en weer te reizen tussen Nederland en Turkije. Op een gegeven moment gaf mijn oma aan dat het niet langer ging en dat mijn vader daar weg moest. Toen heeft mijn opa gezegd: 'Dan gaat hij met mij mee.'"

'Het is nooit klaar'

De theatermaker vertelt over zijn tijd op de toneelacademie in Maastricht. "Eerst wilde ik helemaal geen theater maken over mijn achtergrond, want dan word je al snel in het hokje van 'allochtonentheater' geplaatst. Maar in het tweede jaar dacht ik: als iemand dit moet doen, dan ben ik het. Ik zeg vaak: dit was de laatste keer, ik ben klaar met dit onderwerp. Maar telkens besef ik weer: het is niet klaar, het is nooit klaar."

Hij vervolgt: “Wat er in de wereld gebeurt, resoneert vaak in mijn persoonlijke leven. Hij haalt de huidige politiek aan. "Kijk naar minister Faber die dan afstand moet nemen van die omvolkingstheorie die zij heeft geuit - dat gaat over mijn kinderen, dat zijn mijn kinderen. Ik kan daar niet niets mee doen. Ik vind dat echt een plicht."

'Dit kan je niet maken'

"In het begin van de voorstelling zeg ik: ik wil af van het label 'migrantenkind,' want lange tijd heb ik dat als een last ervaren", vertelt Sadettin. "Je ouders zijn geëmigreerd en hebben veel opgeofferd, en daardoor voel jij de druk om te presteren – om als het ware de prijs van hun leed af te betalen. De enige manier om van dat label af te komen, is door mijn vader terug te brengen naar zijn geboorteland en de wortels weer in de grond te planten. Dan is het voltooid. Dan ben ik niet langer het kind van een gastarbeider, maar van iemand die in Turkije woont."

"Ongeveer drie jaar geleden zei mijn vader voor het eerst: 'Ik wil terug naar Turkije.' Wij dachten dat hij een grap maakte en dachten ook: 'Dit kan je niet maken.' Ik zit hier met mijn identiteitscrisis en die dubbele nationaliteit – weet je hoeveel hersencapaciteit me dat heeft gekost? Hallo, ik worstel hier met grote levensvragen, en nu wil jij gewoon weg? Die vragen heb ik alleen maar omdat jij destijds hierheen bent gekomen, en nu vertrek je zomaar."

Steeds minder thuis

Hij vertelt dat zijn vader zich de laatste jaren steeds minder thuis is gaan voelen in Nederland. "Het moment waarop de PVV aan invloed won, was een belangrijk keerpunt voor hem. Steeds vaker werd hij geconfronteerd met het gevoel dat, wat we ook doen, we hier nooit echt thuis zullen zijn. Terwijl hij daarvoor altijd zei: 'wat er ook gebeurt, wij zijn gewoon Nederlanders.'"

Sadettin vertelt dat hij inmiddels ontzettend blij is voor zijn vader en dat hij heel erg trots op hem is. "Mijn vader begon met niets en heeft diepe momenten van pijn en verdriet doorstaan. Ik ben hem dankbaar en voel enorme trots, want uiteindelijk heeft hij het toch maar geflikt. Hij is gezond en wel teruggekeerd."