Buitenland

Tussen de bommen en de granaten

foto: ROZSYPNEfoto: ROZSYPNE

Nieuws
Tussen de bommen en de granaten

In Oost-Oekraïne woedt sinds vijf jaar een oorlog tussen het leger en door Rusland gesteunde separatisten. Het Virtual Reality-project ROZSYPNE dat dit weekend in voorpremière gaat, neemt de bezoeker mee naar dat oorlogsfront. Bureau Buitenland-verslaggever Katy Sherriff loopt voor de troepen uit en maakt de virtuele trip.

Video niet beschikbaar

Rozsypne is het dorpje waar in de zomer van 2014 een deel van vlucht MH17 neerstortte. Het is ook de thuishaven van Nina, de Oekraïense oudtante van schrijver Lisa Weeda, één van de makers van het project. "Toevallig betekent die naam ook nog eens 'scattered', verstrooid", vertelt Weeda. "Het conflict waarin dat vliegtuig werd neergehaald, duurt maar voort. Hier in Europa, maar er is zo weinig aandacht voor. Ik wilde graag het verhaal vertellen van de mensen die daar nog steeds wonen."

Granaat in je tuin

De 70-jarige tante Nina groeide op in Rozsypne. Ze werd hier verliefd op haar inmiddels overleden man met wie ze een huis bouwde en een moestuin aanlegde. "Het dorp bevat alles wat ze koestert en ze wil dus niet weg," zegt Weeda, "maar 's nachts woont zij in haar kelder vanwege de bombardementen. In haar tuin is al een granaat ingeslagen. Dat vond ik zo bizar. Ik denk dat Virtual Reality de beste manier is om mensen hier te laten ervaren wat zij en vele andere oude vrouwtjes daar dagelijks meemaken."

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

ROZSYPNE is een Virtual Reality Room Experience. "Dat wil zeggen dat de gebruiker kan rondlopen in de ruimte en sommige objecten ook kan optillen", aldus Weeda. Als schrijver had zij de hulp nodig van andere makers voor dit monsterproject. Samen met Nienke Huitenga, Frank Bosma en Hans van Arken vormt zij Studio ZZZAP dat sinds twee jaar aan het VR-project bouwt. "Al het werk is het waard. Ik ben schrijver en in tekst kan je worden meegesleept, maar dit is nog veel intenser."

Bezoek aan het front

Haar oma's geboorteland leert Weeda steeds beter kennen: "Ik reis al zes jaar op en neer naar Oekraïne, ik leer de taal en praat veel met mijn oma. Maar bij tante Nina in het oorlogsgebied ben ik nog niet geweest. Ik twijfel, mijn moeder is ook geen fan van het idee. Toch hoop ik dit najaar eindelijk te gaan."

Het beeld in hun VR-project baseren de makers daarom op veel beeldresearch, verhalen van Weeda's familie en Whatsapp-gesprekken met oudtante Nina. "We proberen een zo realistisch mogelijk beeld te schetsen van de omgeving. De bezoeker wordt continu door Nina rondgeleid in haar leven. Want juist in het kleine, persoonlijke schuilt het grote verhaal."

ROZSYPNE

Het VR-project ROZSYPNE beleeft op zaterdag 29 maart zijn voorpremière op het Passa Porta Literatuurfestival in Brussel. Voor toekomstige vertoningen, volg Lisa Weeda en Studio ZZZAP.