Russische dreiging in de Baltische Staten: 'Ze willen niet opnieuw onderdrukt worden door Rusland'

Lillioja werd geboren in Estland en verhuisde op zesjarige leeftijd naar Nederland. Tegenwoordig is ze nog vaak in haar geboortestreek om reportages te maken en familie te bezoeken. Daar ziet ze wat de Russische dreiging met het land en haar inwoners doet. "Eerste kerstdag was ik bij mijn tante op het platteland. Toen was net die stroomkabel tussen Estland en Finland doorgesneden, waarschijnlijk door een Russisch schip," vertelt Lillioja. "Mijn tante liet op haar telefoon zien hoe duur de stroom daardoor was: die dag 200 keer zo hoog als normaal."

Vrijwilligersleger twee keer zo groot

Hoewel er nog geen concrete bewijzen zijn dat Rusland zijn zinnen heeft gezet op de Baltische Staten, is de alertheid in de regio volgens Lillioja groot. "Ze zijn bezig met noodpakketten en het vrijwilligersleger heeft sinds 2022 twee keer zoveel leden gekregen." Dat laatste gebeurt volgens de journalist vooral omdat inwoners zelfvoorzienend willen zijn. "Bij het vrijwilligersleger leer je hoe je moet overleven in een bos of wat te doen als de elektriciteit uitvalt."

Russen in Estland

Ook op politiek gebied veranderen de landen door de oorlogsdreiging, maar anders dan in de rest van Europa. "De oorlog in Oekraïne leidt in andere EU-landen tot nationalisme, rechts-populisme en een gevoel van individualisme. Maar in Estland zorgt het juist voor meer samenwerking, een sterkere band met de NAVO en de EU." Tegelijkertijd zet het ook interne politieke discussies op scherp, zoals de integratie van Russen die in de Baltische Staten wonen. "Je merkt dat in Estland mensen gedwongen worden een kant te kiezen. Als Rus moet je laten zien dat je pro-Estland bent."

'Het krenkt Poetin'

Dit alles zorgt ervoor dat er in de Estse media meer aandacht is voor de oorlog in Oekraïne dan in de rest van Europa. Lillioja vergeleek op een willekeurige dag de nieuwsberichten over Oekraïne bij de NOS en de publieke omroep in Estland. Daar waren het zes nieuwsberichten, bij de NOS slechts één. Het verleden speelt daarbij een grote rol, meldt Lillioja. "In de Baltische Staten weten ze hoe het is om onderdrukt te worden door Rusland. Dat willen ze niet opnieuw."

Of Rusland daadwerkelijk ooit zijn zinnen op Litouwen, Letland en Estland zet, blijft speculeren, stelt de journalist. Maar ze benadrukt dat de wereld alert moet blijven, zeker als het gaat om hybride en psychologische oorlogsvoering. "Poetin ziet een groots Russisch imperium voor zich. Het krenkt hem enorm dat deze drie landen zo pro-Westers en pro-EU zijn. Het steekt hem denk ik dat hij niet genoeg invloed kan uitoefenen."