Kaag roept op om gul te geven aan Beiroet: 'Een euro, of misschien wat meer als je het kan missen'

Een alom verwoestende explosie zette de Libanese hoofdstad in korte tijd compleet op zijn kop. Ruim 200 doden, 300.000 mensen dakloos en de regering stapte maandag op. Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft nauwe banden met de stad. Ze was van 2015 tot haar ministerschap onder-secretaris generaal in Libanon, verantwoordelijk voor alle werkzaamheden van de VN in het land.

'Dit is een andere orde'

Op de vraag hoe het nu met de vrienden en kennissen van Kaag gaat, antwoordt ze: "Een aantal hebben het ziekenhuis mogen verlaten, een aantal liggen nog in het ziekenhuis en een paar personen zijn helaas overleden."

"Ik ben veel crisis en oorlogssituaties gewend," vervolgt Kaag haar verhaal, "maar dit is een andere orde. Het zijn veel ouders die ik ken van het schoolplein, die op de feestjes kwamen van de kinderen. Iedereen herkent dat wel. Het is je eigen familie-omgeving. En mijn eigen buurtje, dat bestaat ook niet meer."

De situatie nu

Het land heeft al zo veel klappen gehad en keek uit naar het licht aan het eind van de tunnel. De eerste actie na zo'n ramp heeft zich voltrokken. Dat is het bergingswerk en zoeken naar mensen die misschien nog levend onder het puin liggen. En natuurlijk tijdelijke plekken vinden voor de 300.000 mensen die nu dakloos zijn. Veel mensen kunnen naar familie, buiten de stad.

De druk op de ziekenhuizen neemt een beetje af, maar veel medische hulpverlening vindt plaats in tenten, omdat ziekenhuizen ook getroffen zijn. En van wederopbouw is absoluut nog geen sprake, zegt Kaag.

Hulpverlening

Vanuit Nederland is het reddingsteam USAR met 64 man en met honden naar Beiroet gegaan. Het team kwam betrekkelijk snel terug. "Een aantal landen hebben teams gestuurd en de stad als het ware verdeeld. Het Nederlandse team heeft werk kunnen verrichten in het deel van de stad dat zij toegewezen hadden gekregen. Het is gebruikelijk dat ze naar huis gaan als hun missie klaar is. Ze hebben gebouwen veilig gemaakt, gebouwen geïnspecteerd en gekeken of nog mensen onder het puin lagen of lichaam hebben geborgen."

Kaag legt uit hoe de hulpverlening in een land als Libanon bemoeilijkt wordt door de politieke situatie. "Men probeert zelf de controle te houden, maar heeft het eigen systeem niet op orde. In Libanon is alles georganiseerd langs religieuze lijnen en machtsstructuren. De gemiddelde soldaat durft niks te doen zonder de drie handtekeningen en vijf parafen. Dat systeem is inefficiënt en werkt ook niet. En het reikt nog net niet tot het installeren van de koffie-automaat. Maar de haven van Beiroet straalt politieke macht en kracht uit. Als je iemand in de weg zou lopen die daar politiek belangrijker is dan jij, dan neem je een enorm risico. Daar komt gedonder van."

Aftreden regering

Het kabinet is opgestapt na massale protesten op straat. De regering wordt verweten dat ze medeschuldig is aan het ontploffen van 2750 ton ammoniumnitraat, die al zes jaar in de haven lag.

Volgens Kaag is er nu een kans voor hervormingen in het land en de internationale gemeenschap moet daar een rol in spelen. "Er is een kans en die moet de internationale gemeenschap pakken. De Fransen zijn er een voortrekker in, met steun van de Amerikanen. Dus dan heb je al twee grote spelers die directe belangen in Libanon hebben. Er is dus een kans. Maar de macht zal niet zomaar opgegeven worden."

Donaties

Vrijdag is de nationale actiedag en wordt er geld ingezameld voor Beiroet. "Ik hoop dat iedereen, ondanks de moeilijke omstandigheden waarin mensen in Nederland zich ook bevinden, een gedachte of een euro kan geven. Of een beetje meer als het kan. Het is voor mensen ver weg die het hard nodig hebben. Libanon is een bijzonder land. Het levert veel opvang, ook aan vluchtelingen, dit is het kleine beetje dat wij terug kunnen geven aan een land dat altijd gastvrij is en een bijzonder land is voor alle geloven."

Kaag doet een oproep: "Dit is een aanmoediging aan iedereen, voordat je die kop koffie koopt, misschien kan je het geld ook aan Libanon geven, aan mensen die dakloos zijn."

Persoonlijke klap

Op de vraag of het moeilijk is om hier als minister mee bezig te zijn, terwijl ze ook een persoonlijke klap te verwerken heeft, antwoordt Kaag: "Vanuit het privilege van veiligheid, heb ik niet te luxe om daar te veel bij stil te staan. Dat doen we thuis in de familie-app."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.