Een stemming in Californië kan wel eens grote gevolgen hebben voor de Democraten

Van der Hoeven is docent geschiedenis aan de Universiteit Utrecht, buitenlandredacteur bij de Groene Amsterdammer én oud-inwoner van Californië. “Sommige staten hebben regels om bij wanbestuur een gouverneurs terug te roepen”, vertelt hij. Een zogeheten ‘recall’ komt echter zelden voor. “De laatste keer in Californië is 15 jaar geleden. Toen werd Arnold Schwarzenegger aan de macht gebracht, dus het kan wel.”

Onvrede over corona

De recall tegen huidig gouverneur Newsom wordt vooral gedragen door onvrede over coronamaatregelen. En het kan nog weleens spannend gaan worden voor hem en de Democraten. “Zijn approval-rating schommelt rond de 50 procent. Bij 50 procent plus één is hij weg en mag hij vervolgens niet meer meedoen.”

Newson zou dan vervangen worden door degene van wie zijn of haar naam het vaakst wordt ingevuld bij een tweede vraag die kiezers kunnen invullen: als de gouverneur wordt teruggeroepen, wie zou je daar dan willen? “Als je cynische politiek bedrijft is dit een manier om een minderheidskandidaat gouverneur te maken. Je kunt zo iemand op die plek krijgen die niet zoveel steun heeft, zelfs minder dan de huidig gouverneur, maar wel meer dan de andere genoemde potentiele vervangers.”

Een beroepsprovocateur

En dat is waar de Republikeinen op uit zijn. Met de Democratische partij die geen campagne voert voor een andere kandidaat voor het geval Newson herroepen wordt, is Republikein Larry Elder de grootste kanshebber. “Deze radiopresentator heeft een kwart van het electoraat achter zich. Hij is een beroepsprovocateur en een vrij radicale man. Die zou het ongetwijfeld winnen als Newson wordt herroepen.”

Wat opvalt volgens Van der Hoeven zijn de opvattingen van Elder. “Bij de Republikeinen is de situatie nu zo dat er in navolging van Trump mensen zijn die hem rechts proberen in te halen en heel radicale dingen zeggen.” En Larry Elder is daar zeker een van, zegt de Amerikakenner. “Hij heeft sinds de jaren 90 zijn carrière gebouwd op provocatie.”

Democratisch bolwerk

Californië is pas heel recent een Democratisch bolwerk, vertelt Van der Hoeven. “Dat was een pijnlijk verlies voor de Republieken. Onder andere Reagan en Nixon komen ervandaan. En er zijn in de geschiedenis twee keer zoveel Republikeinse als Democratische gouverneurs geweest.”

Hoewel de staat bekend staat om de kuststrook die welvarend is en de daar bloeiende techwereld, is dat in het binnenland wel anders. “Die is veel meer agrarisch en conservatief, er zitten veel geldschieters van de Republikeinen.”

Verdeling in de Senaat

De uitslag van de verkiezing kan ook buiten de staat grote gevolgen hebben. Vooral voor de verdeling van de Senaat. “Dat heeft te maken met Diana Feinstein. Zij is 88 jaar en heeft eigenlijk nog 3 jaar te gaan. Maar ze maakt de laatste tijd een nogal wazige indruk.” Als zij door ziekte of ouderdom moet aftreden of komt te overlijden, mag de gouverneur een nieuwe senator aanwijzen. En met een 50/50 verdeling in de Senaat tussen de Democraten en Republikeinen (alleen met vice-president Kamala Harris halen de Democraten een meerderheid) kan dit voor een grote verschuiving zorgen.”

Voor de Democraten wekt dit het nog recente trauma op van de verschuiving in het hooggerechtshof nadat Trump vlak voor aftreden nog een rechter benoemde. “Die heeft het voordeel in het gerechtshof erg doen overslaan naar conservatieve kant. En dat maakt het belang van de verkiezing nog groter.” Het is dan ook om die reden dat huidig president Joe Biden en voormalig president Barack Obama zijn ingevlogen om de vote no-campagne te steunen.