Marietje Schaake: 'Facebook-boycot is niet voldoende; er moet wetgeving komen'

Marietje Schaake, directeur internationaal beleid bij het Cyber Policy Center aan de Stanford University, vertelt dat Facebook altijd heeft gezegd geen scheidsrechter te willen zijn: "Het mantra van Mark Zuckerberg is niet te willen interveniëren in haat of racistische posts omdat dan de waarheid geweld wordt aangedaan. Dat is slim, want zo lijkt het net alsof de wet dit voorschrijft, maar dat is niet zo. Ze beheren een privéclub en mogen dus zelf regels maken."

Er wordt wel steeds meer in geïntervenieerd bij Facebook, vertelt Schaake "Ze zijn al opgeschoven in bijvoorbeeld kijken naar terreur, geweld en kinderporno. De vraag is of ze genoeg doen aan racisme en haat. Facebook zegt: laat de vrijheid van meningsuiting het beste wapen zijn tegen nare meningsuiting. Dat is theoretisch heel mooi, maar wat je faciliteert zijn ook haat oproepen en protesten waar mensen gewapend naar toe komen. Het gaat steeds verder in de polarisatie."

Lastig te controleren

Volgens Schaake kan het niet anders dan dat Zuckerberg wakker van ligt van de advertentie boycot: "Er komt nu antwoord van burgerrechtenorganisaties en bedrijven die zeggen: wat jullie doen zint ons niet. En dat is even schrikken voor het bedrijf, want het is natuurlijk gewoon een reclamebedrijf. Het is geen publieksplein of krant waar de vrijheid van meningsuiting bovenaan staat, maar winst en reclame maken."

Zuckerberg staat niet bekend als iemand die erg beweeglijk is in zijn opvatting of beleid, maar Schaake verwacht wel dat hij in het gesprek zal zeggen dat ze er meer aan gaan doen. Dat is alleen moeilijk te controleren: "We horen dat vaker van Facebook, maar pas als je kan kijken hoe het is aangepast kun je vaststellen of het gewerkt heeft."

Algoritme

Het platform zegt nu 90% van de desinformatie weg te halen door middel van kunstmatige intelligentie, maar economisch gezien is dat niet aantrekkelijk voor ze: "Dat ze niet meer kunnen filteren is een merkwaardige stelling, want ze verdienen miljarden met het optimaal matchen van reclames en gebruikers."

"Ze weten ongelofelijk veel, kennen ons misschien wel beter dan dat we onszelf kennen. Ze hebben er alleen voor gekozen om niet met evenveel ambitie die racistische berichten op te sporen. Hoe meer mensen online zijn, boos zijn, elkaar haten, kwaad zijn over berichten en die weer delen met hun vrienden, hoe meer mensen online blijven en hoe meer reclames ze zien. Dat is het hele businessmodel."

Een boycot gaat niet voor verandering zorgen

Of de boycot genoeg is om daadwerkelijk verandering te brengen, betwijfelt ze. Ze is van mening dat de wet veel duidelijker moet zijn over wat er verwacht wordt van dit soort commerciële reclame platforms: "Als er over verkiezingen wordt gezegd dat het op dinsdag is dat je mag stemmen, maar het is eigenlijk op woensdag of er wordt gezegd dat je je niet meer hoeft te registreren, raken mensen verward terwijl dat te controleren gegevens zijn."

"Uiteindelijk moet je, als het om fundamentele vrijheden en rechten gaat, zorgen dat de wet de kaders schept en ook verplichtingen over wat niet mag, anders krijg je een verwatering van democratische principes. Bijvoorbeeld als het gaat om transparantie, politieke reclames en micro targeting."

"Als je op basis van je geslacht, seksuele geaardheid, de buurt waar je woont of wat je eerder hebt opgezocht, kan worden benaderd met politieke berichten is dat heel kwetsbaar voor de democratie. Ik hoop dat dit een wake up call is, dat er meer moet gebeuren en dat het niet aan een boycot of aan een bedrijf als Facebook moet worden overgelaten, maar dat het terug in handen van de rechtsstaat moet komen."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.