Na 62 jaar eindigt het regime van de Assads

Ook hij had niet verwacht met deze realiteit wakker te worden: "Het is een volledige verrassing. Het is heel snel gebeurd, zonder enige weerstand. Ik denk dat dit regime ervoor gekozen heeft om het op te geven. Na zo veel jaren zo veel oorlog, en zo’n slechte economie. Het had eigenlijk niets meer te bieden, dus dan konden ze beter vertrekken."

Alleenheerschappij

Op 8 maart 1963 kreeg de Ba’at-partij de macht, waar achter de schermen een geheim militair comité de macht had. Daar zat al de vader van Bashar al-Assad, Hafiz, al in. Het was een minderheidsregime, terwijl in het comité verschillende officieren streden om de macht. Na 7 jaar kwam in 1970 daar als enige Hafiz al-Assad uit, vertelt Van Dam. "Die heeft vanaf die tijd de alleenheerschappij gehad."

In 1964 kwam Van Dam in Sryië te wonen. Daarvan herinnert hij zich: "Het was een prachtig land, je merkte heel weinig van die dictatuur. Die was achter de schermen aanwezig." Hij zag zelden militairen op straat lopen, maar de dictatuur was er wel degelijk: "om het minste of geringste werden mensen opgepakt en gemarteld."

Regime als een overrijpe appel

Hoe heeft die dynastie van de Assads zo lang standgehouden? Er was immers veel weerstand, en al lange tijd oorlog. "Het was naïef om te denken dat dat regime vanzelf zich zou terugtrekken. Wat nu is gebeurd, is dat een uitgeput regime als een overrijpe appel van de boom is gevallen." Alle groepen die vochten tegen de Assads werden door verschillende buitenlandse machten gesteund, en waren dus te diffuus.

Nu het regime is gevallen is het oppassen dat de wraakgevoelens "die er ongetwijfeld zijn" niet de overhand krijgen, schetst van Dam. Het zou kunnen dat de overgebleven groepen onderling in oorlog komen. "Die zijn elkaars vijanden", vertelt Van Dam. Het is zaak dat zij tot een compromis komen om de macht met elkaar te delen.