Waarom stijgen de misdaadcijfers zo hard in Zuid-Afrika?

"Zuid-Afrikaanse media hebben het nu ook over een rode golf van criminaliteit", vertelt Afrika-correspondent Elles van Gelder in het NOS Radio 1 Journaal. "Als je kijkt naar moorden zijn er hier in 3 maanden 7000 moorden gepleegd."

Stijging

De regering zegt dat de cijfers zijn gestegen, omdat ze tegenover criminaliteitscijfers worden gezet uit coronajaren. "Toen waren er zware lockdowns, dus toen was er minder criminaliteit. Maar als je naar de absolute cijfers kijkt: die gaan ook omhoog de afgelopen 5 jaar. Dan heb je het over moorden, autodiefstal, huiselijk geweld. Overal zie je de cijfers stijgen."

Slachtoffers

Jonge mannen zijn nu voornamelijk slachtoffer van moorden. "Wat opvallend is, is toch nog steeds het grote geweld tegen vrouwen en kinderen. Dat is ook allemaal omhoog. Huiselijk geweld, maar ook verkrachtingen. Afgelopen kwartaal zijn er meer dan 10.000 zaken van verkrachting geopend bij de politie. Dat is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg. Heel veel mensen geven verkrachtingen niet aan in Zuid-Afrika."

Het land maakt zich ook erg veel zorgen over het stijgende aantal kinderslachtoffers. "Meer dan 300 kinderen kwamen om het leven afgelopen kwartaal. Dan wordt er gekeken waar dat gebeurt: het meeste gebeurt gewoon in huiselijke kring of met een bekende. Tegelijkertijd zagen we ook dat er verkrachtingen en moorden zijn gepleegd in het onderwijs."

Oorzaak

Het is volgens Van Gelder erg lastig om 1 oorzaak aan te wijzen voor de stijgende cijfers. "Het heeft onder meer gewoon te maken met het gewelddadige verleden van Zuid-Afrika. Een cyclus van geweld. Mensen krijgen het verkeerde voorbeeld omdat ze opgroeien met geweld om zich heen. Economie zal er ook mee te maken hebben: grote recessie, armoede neemt toe, dus daardoor zul je ook meer inbraken zien."

Experts zeggen dat het ook komt doordat sommige mannen zich machteloos voelen door de situatie waarin ze zich bevinden. "Ze gaan dan bijvoorbeeld drinken en daardoor zien ze ook in huiselijke sfeer de cijfers omhoog gaan.” Al deze redenen zorgen ervoor dat de cijfers stijgen. “Het ziet er daarom ook niet goed uit voor de toekomst."

Overheid optreden

Omdat de criminaliteit maar blijft stijgen, is er veel kritiek op de politie en overheid. "Iedere keer roepen ze weer dat er wat gaat gebeuren, dan is er opeens weer een afschuwelijke zaak die alle cijfers onder het voetlicht brengt. Onlangs bijvoorbeeld nog een 4-jarig meisje wat ontvoerd is, verkracht en vermoord gevonden werd. Dan zie je een gigantische campagne op Twitter, zijn alle Zuid-Afrikanen verontwaardigd en zegt de overheid: we gaan er wat aan doen. Daarna is het weer wachten tot de volgende zaak. Ze zeggen wel dat ze meer politie gaan trainen, maar ondertussen is er te weinig politie en worden ze onderbetaald. Het is en groot probleem hier."