'Cutting season' in Kenia: Hulpverleners luiden noodklok voor toename meisjesbesnijdenis

Meisjesbesnijdenis, ook wel vrouwelijke genitale verminking, is het (deels) verwijderen van het vrouwelijk geslachtsdeel. Ze worden vastgehouden, terwijl een andere vrouw het meisje zonder verdoving besnijdt met een schaar of mes. Noort: “Er is geen vaste leeftijd waarop dit plaatsvindt, maar het gebeurt vaak bij meisjes van rond de tien of elf jaar.”

'Je wordt vrouw'

In verschillende Afrikaanse gemeenschappen wordt de besnijdenis gezien als een belangrijke traditie en als onderdeel van de culturele normen en waarden. De overgang van meisje naar de volwassenheid wordt gevierd. Na de besnijdenis worden de meisjes beschouwd als 'klaar om te trouwen'. Noort: "Je bent nu vrouw, je kan uitgehuwelijkt worden en je bent dus nu geld waard."

Noort bezocht Kenia samen met haar dochter en sprak met slachtoffers en hulpverleners. Ze merkte hoe moeilijk het voor meisjes is om weerstand te bieden aan een traditie die zo diep in hun cultuur geworteld is. "Het is lastig om te zeggen of het nu echt onvrijwillig is, aangezien het hun cultuur is en ze er mee opgroeien. Hun moeders hebben het ook meegemaakt." Volgens de ambassadeur denken ouders dat ze hun dochter iets waardigs meegeven door ze te besnijden.

Alarmerende toename

Hoewel meisjesbesnijdenis in Kenia wettelijk verboden is, blijft de praktijk vooral in afgelegen regio's in grote mate bestaan. De regio Kuria ligt in het zuidwesten van Kenia, tegen de grens met Tanzania. Er zijn in die regio naar schatting recent al meer dan 1.000 meisjes en vrouwen besneden, waarvan er drie zijn overleden. Scholten: "Er wordt door lokale politieke leiders in de regio opgeroepen om de culturele waarden en normen te handhaven. Ze moedigen het uitvoeren van culturele sentimenten zoals dit juist aan." De rituelen vinden veelal 's nachts plaats zodat het geen ruchtbaarheid kan krijgen. Hierdoor is het lastig om de exacte aantallen in beeld te krijgen. Zo zijn er ook getallen die duiden op 200 meisjesbesnijdenissen per dag.

Hulpverlening

Scholten maakt zich grote zorgen nu er minder geld vanuit Nederland naar ontwikkelingshulp zal gaan: "Nederland heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het hele spectrum rondom seksuele rechten en gezondheid, en dus ook meisjesbesnijdenis. Dit is vooral opgebouwd vanuit lokale organisaties en er zijn nu veel moeder- en jongerenorganisaties actief." Als voorbeeld noemt ze de organisatie 'Power to Youth', wat een samenwerking is met Buitenlandse Zaken. "Het zijn belangrijke programma's die lokale, gemarginaliseerde groepen een stem geven en laten op komen voor hun rechten. Als wij daar niet meer in kunnen investeren, kunnen ze alleen nog werken vanuit vrijwillige basis. Dat gebeurt veel in de regio's, maar er zitten grenzen aan. We krijgen nog wel wat geld voor meisjesbesnijdenis, maar dat is wel beduidend minder."