Hebben we iets geleerd tien jaar na olieramp Deepwater Horizon?

"Je kan de Macondo-ramp (zo wordt het incident ook wel genoemd, n.v.d.r.) misschien wel het best beschrijven als een perfect storm. Er ging niet een specifiek ding fout, het was een samenloop van omstandigheden. Zo was de cementering niet goed, was de tegendruk niet goed en werd de ramp te laat opgemerkt. Het gas kon een ontstekingsbron vinden waardoor er een explosie ontstond", aldus Verweijen.

Onvermijdelijk wil hij de ramp echter niet noemen: "In een risicovolle industrie zoals deze zullen er wel altijd incidenten plaatsvinden. Als je er achteraf naar terugkijkt, zie je wel dat een hele hoop dingen fout zijn gegaan die niet fout zouden moeten of mogen gaan. Er zijn veel leerpunten zichtbaar gemaakt waar voor de industrie veel van te leren valt."

Drie maanden

Het zou uiteindelijk drie maanden duren om het gat te dichten. Al die tijd bleef de olie stromen, 800 miljoen liter in totaal.

"Ze waren er niet goed op voorbereid dat dit kon gebeuren. Men was overtuigd dat een olieramp van deze grootte nooit plaats kon vinden. Zo werd er jarenlang amper geïnvesteerd in apparatuur om olie bijvoorbeeld op te ruimen of om een put zoals deze te dichten."

"Het was een complexe zaak en ze konden er maar heel moeilijk bijkomen om het af te sluiten. De oliemaatschappij, BP, en betrokken partijen moesten innoveren op het moment zelf en dat kostte tijd", zegt Verweijen.

Onderzoek

Verweijen promoveerde in 2018 op een onderzoek naar deze ramp. Hij keek naar alle geleerde lessen en welke verandering er is geweest op industrieschaal. BP wilde echter niet meewerken. Zij houden sinds de ramp de deur naar buiten dicht.

"Het blijf lastig om een ding aan te wijzen. Zo staat er normaliter altijd een grote constructie op de zeebodem. Idee was dat die, mocht het fout gaan, als kurk kon fungeren en een escalerende situatie kon stoppen. Deze is echter te laat geactiveerd waardoor ze de druk niet meer tegen konden houden. Nu zien we dat er op industrieschaal veel geïnvesteerd is om alternatieve structuren te ontwikkelen, waardoor ze er de kurk op kunnen krijgen."

Veranderde industrie

Vooral voor de biodiversiteit was dit een immense ramp, we herinneren ons allemaal nog de beelden van de dieren die bedekt waren met een laag olie. Maar heeft de industrie ook hier lessen uit geleerd?

"Er was voornamelijk veel aandacht voor biodiversiteit in de beginjaren, maar dat zakt wel weg na een paar jaar. Die industrie is zo groot en na een tijdje gaat men gewoon over tot de orde van de dag. Daarom moeten we hier ook echt aandacht aan blijven besteden."

"Wat we trouwens wel zien, is dat de industrie op technisch vlak veel veiliger is geworden. Er werd nieuwe apparatuur ontwikkeld, er kwamen nieuwe technische trainingen, nieuwe procedures. Maar waar geen aandacht aan werd besteed, was de menselijke en organisatorische factor. Ze hebben niet genoeg gekeken naar de situatie waarin de mensen op het platform zicht bevonden en waardoor ze gedaan hebben wat ze hebben gedaan en daar moesten ze juist lessen uit getrokken hebben."

Liever luisteren?

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.