Paradox klimaattop Gabon: Westen wil gas, Afrika wil klimaatcompensatie

In Gabon is deze week een klimaatbijeenkomst aan de gang. Afrikaanse klimaatministers praten hier in voorbereiding op een mondiale VN klimaat- top in november. "Als ik een beetje kijk naar wat er van top naar buiten komt, dan gaat het vooral om één woord: klimaatrechtvaardigheid", zegt Bastmeijer. "En daarmee bedoelen ze eigenlijk dat veel Afrikaanse landen geen compensatie krijgen voor de gevolgen van klimaatverandering, terwijl dat wel beloofd is door heel veel Europese landen."

Zij stellen, legt hij uit, dat ze heel erg te leiden onder gevolgen klimaatverandering terwijl we maar voor heel klein gedeelte verantwoordelijk zijn. "Wij moeten eigenlijk op de blaren zitten, vinden ze, terwijl allerlei landen in het noorden van de wereld klimaatverandering uit de hand hebben laten lopen."

Vingertje wijzen

Dat klopt, zegt de weerman van de NOS, Gerrit Hiemstra. "Afrika is goed voor 3 procent van de totale emissie van broeikasgassen historisch gezien. De grootste bijdrage komt van Noord Amerika, Azië en de Europese landen. Zijn allemaal ruwweg verantwoordelijk voor ongeveer 30 proost van de totale hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen." Die negatieve kanten zijn wereldwijd, zegt hij, maar vooral ook in landen die er niet aan bijgedragen hebben. "En dat is precies waar klimaatonrechtvaardigheid om gaat."

De oorlog in Oekraïne zorgt voor een gekke paradox, vertelt de Afrika-correspondent. "Eerder zag je dat Europese leiders met een vingertje wezen naar Afrikaanse landen zo van: je moet wel stoppen met boren naar olie en gas. Maar nu er veel minder olie en gas uit Rusland komt, zie je dat leiders van de noordelijke landen naar Afrika komen om te kijken of ze daar olie en gas vandaan kunnen halen."

Troefkaart

Overal in Afrika worden terminals voor vloeibaar gas gebouwd, vertelt hij. En zelfs een plan voor een oliepijplijn door de Sahara naar Middellandse Zee is afgestoft. Volgens klimaatactivisten hebben Afrikaanse leiders hiermee een troefkaart in handen, aldus Bastmeijer. Zij hopen dat de leiders zeggen: als je ons klimaatgeld betaalt en ervoor zorgt dat we opgewassen zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering, dan kunnen we daar wel over praten.

"Laat die olie en gas in de grond zitten en geef wel het geld", reageert Hiemstra. "Het is in niemands belang dat we het uit de grond halen, want dat versterkt het effect van klimaatverandering. En uiteindelijk hebben we er opnieuw allemaal last van."