'Damdoorbraak kan Oekraïne groot militair voordeel opleveren'

Rampgebied en oorlogsgebied ineen

Volgens Michiel Driebergen is de situatie in Cherson enigszins verbeterd. Het waterpeil is al deels gezakt en dat helpt reddingswerkers met het uitvoeren van verdere evacuaties. Tegelijkertijd blijft de regio een rampgebied en oorlogsgebied ineen, en dat zorgt volgens Driebergen voor de meest apocalyptische beelden. "Je ziet artillerievuur en rookwolken als gevolg daarvan. Je ziet vliegtuigen overvliegen. De rivier was altijd al een front, en dat blijft het ook."

"Het zijn wel wonderlijke verhalen," vertelt Driebergen, "Ik ontmoette bijvoorbeeld een vrouw in Cherson en zij stond daar met haar dieren nadat ze bevrijd was uit Russisch bezet gebied. Zij zat op haar dak, driehoog op haar buitenhuis in een dorp dat door Rusland bezet was, aan de overkant van de stad Cherson."

Volgens Driebergen kwam de desbetreffende vrouw daar vast te zitten nadat ze vorig jaar oktober haar thuisplaats Cherson was ontvlucht uit angst om getroffen te worden door de Oekraïense troepen die de stad zouden heroveren. "Toen een bootje met reddingswerkers voorbij kwam begon ze te schreeuwen en te zwaaien met een wit t-shirt, en toen ze de reddingswerkers vroeg waar ze naartoe zou worden gebracht, was het antwoord: Cherson. Ze kon eindelijk weer naar huis."

Russische militairen weggespoeld

De damdoorbraak heeft ook grote gevolgen voor de strijd, en hoewel de meeste analisten stellen dat het hoogstwaarschijnlijk Rusland is die achter de damdoorbraak zit, heeft Jens Franssen enkele kritische kanttekeningen bij die aanname. Volgens hem heeft namelijk Oekraïne, militair gezien, misschien wel het meest te winnen met de damdoorbraak. "Er zijn vooral Russische militairen weggespoeld – met name Russische linies zijn onder water komen te staan."

Stuwmeer is praktisch een rivier

"Daarnaast," vervolgt Franssen, "is het grote stuwmuur bij de dam, dat in sommige gevallen wel tientallen kilometers breed was, nu een stuk lager komen te liggen. Je ziet nu op beeld dat die oever een stuk smaller is geworden. En we weten uit de lange lijsten van geleverd materiaal door het Westen, dat daar ook noodbruggen bijzitten. Als je die de komende maanden zou willen inzetten, dan wordt dat door de daling van het stuwmeer, dat nu praktisch weer een rivier is, een stuk makkelijker."

Jens Franssen waarschuwt daarbij wel voor het trekken van te snelle conclusies: dit voordeel betekent nog niet dat Oekraïne achter de damdoorbraak zit. De scenario’s lopen daar nog te sterk voor uiteen. Zelfs een ongeluk valt nog niet uit te sluiten. "We weten dat het waterpeil dagen voor de dambreuk flink is gestegen, het zou evengoed een technisch mankement geweest kunnen zijn, veroorzaakt door het de nonchalance, de onkunde van Russische bezettingsmacht. Misschien was het dus niet eens kwaad opzet, maar knulligheid. Maar hoe je het ook bekijkt, wie wint hierbij? In ieder geval niet Rusland."