'Nederland moet meer doen om mensenrechtenschendingen bij Europese buitengrenzen te voorkomen'

"Het zijn wel degelijk onze grenzen", vertelt professor John Morijn van de ACVZ in het NOS Radio 1 Journaal. Nederland ondersteunt agentschappen die zich bezighouden met de bewaking van de grenzen en schrijft mee aan het Europese migrantenbeleid. "Daarom moeten we ook erover nadenken of Nederland medeverantwoordelijk is voor wat daar gebeurt."

Mensenrechtenschendingen

Vluchtelingen hebben verschillende rechten. Zoals het recht om asiel aan te vragen in Europa. Door de zogeheten pushbacks, het terugsturen van mensen bij de grens, krijgen vluchtelingen die kans niet. "Het is een bindende norm die een ondergrens legt onder Europese samenwerking. Het raakt ook aan de Nederlandse verantwoordelijkheid, want wij doen daar aan mee."

Bezwaar maken bij de Europese grensbewaker Frontex of bij Europese instanties is erg moeilijk, zegt Morijn. Een enkeling lukt het om bezwaar te maken. "Er spelen allerlei zaken van Europese lidstaten die in Europees verband uitvoering geven aan dat beleid. Zij worden nu voor de rechter worden gesleept. Wij denken en schrijven mee aan het beleid."

Doen

Volgens Morijn zijn er drie verschillende dingen wat Nederland kan doen. "Ten eerste moet je duidelijke voorwaarden stellen aan de eigen betrokkenheid bij grensbeheer." Nederland levert materiaal en personeel aan grensbewaker Frontex. "Als je actief deelneemt aan zo’n missie van een agentschap, moet je jouw eigen mensenrechten en verplichtingen hoog houden."

Ten tweede moeten mensenrechten centraler worden gesteld bij het opstellen van Europese afspraken. "Heel vaak zie je nu dat samenwerkingsverbanden erg onduidelijk zijn. Wie doet wat en wie is aansprakelijk voor wat? Dat moet worden verduidelijkt en daar kan Nederland ook op staan."

Als laatste vindt Morijn het van belang dat de rechtsbescherming van vluchtelingen beter moet. "Op dit moment zijn er wel klachtenprocedures bij agentschappen, maar die werken onvoldoende", vertelt hij. Vluchtelingen vinden het vaak heel lastig om aanspraak te maken op hun rechten. "Daar kan Nederland zich ook voor inzetten. Om die gang naar de rechter en het ondersteunen van mensen te verbeteren."