Wordt China Europa’s nieuwe partner in de wereld?

Mensenrechten

Het uiteenvallen van de huidige wereldorde, daarop heeft China zich allang voorbereid volgens Ingrid d'Hooghe. "China heeft dit soort scenario's uitgewerkt, en nagedacht over wat het dan zal doen. Ze houden zich op dit moment rustig en kijken waar de eigen kansen liggen."

De ambitie is er: rond 2050 zou China een leidende wereldmacht willen zijn. "Ze promoten daarbij hun eigen wereldvisie en waarden", zegt d'Hooghe. "Daartoe zien ze nu meer de mogelijkheid. Bijvoorbeeld in de VN, waar de Verenigde Staten zich in hoog tempo uit terugtrekt. En waar de VS zich terugtrekt, kan China zich natuurlijk positioneren."

China is de tweede grootste financier van de VN, na de Verenigde Staten. Als die zich terugtrekken, wordt China dus wellicht de grootste. Sowieso krijgt het land steeds hogere posities bij de VN, vertelt d'Hooghe, met meer invloed op de agenda.

Maar daarmee wordt het systeem dat we sinds de Tweede Wereldoorlog hebben opgebouwd om burgers tegen repressie te beschermen bedreigd, ziet Nicole Sprokel van Amnesty. "China is bezig om de rol van de VN en de manier waarop we binnen die organisatie over mensenrechten praten, te ondermijnen."

Wat moet Europa doen?

In een nieuwe wereldorde met een grotere plek voor China, zijn er dus zorgen over die mensenrechten. Daarom is de vraag hoe Europa, dat zich laat voorstaan op de democratische waarden, met een groter en machtiger China moet omgaan.

"Het recht van de sterkste is nooit in het voordeel van burgers", zegt Sprokel. "We moeten consequent blijven inzetten op het democratische model, dat zich wereldwijd heeft bewezen als de meest duurzame manier om vrede en stabiliteit te bereiken."

Ondanks de zorgen schuift Europa op naar een meer pragmatische aanpak, ziet d'Hooghe. "China en Europa blijven rivalen. Maar wat nodig is, en wat we ook zien gebeuren, is dat Europa iets pragmatischer kijkt op welke gebieden wél samengewerkt kan worden. Dat is een noodzaak als de VS ons op alle fronten aanvalt en benadeelt. Waar het op aankomt, is dat Europa de eigen waarden hoog blijft houden."